Kan de aanblik van een volledig opgeruimd huis je even al je andere problemen doen vergeten? Je bent niet de enige bij wie opruimen stress kan verminderen, er zijn namelijk verschillende psychologische redenen voor.
Geen afleiding, wel controle
Opruimen kan ons in de eerste plaats een gevoel van controle geven, zegt Darby Saxbe, assistent-professor psychologie aan de Universiteit van Zuid-Californië, aan VICE. Het leven zit vol onzekerheden en vaak belanden we in situaties waar we geen controle over hebben. Onze directe leefomgeving kunnen we echter wél zelf bepalen."
Verder valt de psychologie achter het stressverlichtende effect van opruimen ook op evolutionair vlak te verklaren. "Veel mensen gebruiken vaste rituelen en gewoontes zoals opruimen om de stress te verminderen die ze meemaken op andere momenten", zegt Martin Lang, antropoloog aan de Masaryk Universiteit in Tsjechië. Het menselijk brein houdt van voorspelbaarheid", legt hij uit. We willen graag weten wat er in de toekomst gebeurt. Dat vergroot onze levenskansen en helpt ons om onze omgeving effectief te kunnen benutten.
Opruimen mag dan een positieve werking hebben, rommel kan ons net op een negatieve manier beïnvloeden. "Rommel kan afleidend werken en ons eraan herinneren dat er nog een waslijst aan onafgewerkte taken op ons staat te wachten", vertelt Saxbe. "Het is ook frustrerend om ergens te leven waar dingen constant kwijt zijn."
Niet voor iedereen
Of we rustig worden van opruimen wordt volgens Saxbe bepaald door onze persoonlijkheid. "Over het algemeen zijn mensen die van opruimen houden meer nauwgezet van aard en gefocust op detail", verklaart ze. "Mensen die niet van opruimen houden zijn vaker spontaan en minder georganiseerd."
Voor sommige mensen kan de drang om op te ruimen ook ongezonde vormen aannemen. Angst voor bacteriën, een obsessie met symmetrie en netheid of obsessief opruimen en schoonmaken kunnen volgens VICE allemaal signalen zijn van een obsessief-compulsieve stoornis (OCS). Maar zolang een beetje opruimen je gewoon helpt bekomen van een lange dag of week, is er niets mis mee om even een dweil uit de kast te trekken.
