Waar in de aanloop naar de bekendmaking van de Nobelprijzen die van de Vrede meestal met de meeste aandacht gaat lopen vanwege de speculaties over de winnaar, is er dit jaar ook bijzondere aandacht voor de Nobelprijs voor de Literatuur. Op 10 oktober worden namelijk twee Nobelprijzen voor de Literatuur bekendgemaakt: die voor het jaar 2018 én die voor het jaar 2019. Een en ander heeft te maken met de beslissing van de Zweedse academie om vorig jaar geen prijs uit te reiken vanwege het schandaal rond Jean-Claude Arnault, de echtgenoot van academielid Katarine Frostenson. Hij werd beschuldigd van seksueel ongewenst gedrag en is daar intussen voor veroordeeld. Wat de Nobelprijs voor de Vrede betreft: daar zijn 301 kandidaten voor genomineerd, onder wie de Amerikaanse president Donald Trump en de Zweedse klimaatactiviste Greta Thunberg. Arnault werd in december veroordeeld voor twee verkrachtingen en verloor eerder dit jaar het beroep dat hij daartegen had ingediend.
Daarnaast had de Zweedse Academie zowel Arnault als Fronstenson verweten dat ze de Nobelprijswinnaar vroegtijdig hadden verklapt, en daarmee hun beroepsgeheim hadden geschonden. Door het geschil werd in 2018 geen Nobelprijs voor de Literatuur uitgereikt. Frostenson verliet de academie begin dit jaar.
Sindsdien heeft de Zweedse Academie een aantal nieuwe leden gekregen en is de literaire jury vernieuwd om het publieke vertrouwen te herstellen. De Nobelprijs voor Literatuur wordt de komende twee jaar door een nieuwe commissie toegekend. In die commissie zullen vijf mensen uit de Zweedse Academie plaatsnemen, aangevuld met vijf externe deskundigen. Het gaat hierbij om een tijdelijke oplossing, zo maakte de Zweedse Academie eind vorig jaar bekend.
De academie laat voorts weten dat er dit jaar 301 kandidaten zijn voor de Nobelprijs voor de Vrede. Het gaat om 223 personen en 78 organisaties. De bekendste zijn dus Trump en Thunberg, maar ook bijvoorbeeld de jonge vredesactivisten Hajer Sharief uit Libië, de Somalisch-Canadese Ilwad Elman en Nathan Law Kwun-chung uit Hongkong worden vaak genoemd. Genomineerde organisaties zijn onder meer Reporters zonder Grenzen en de Control Arms Coalition.
De prijzen worden traditioneel uitgereikt in de Zweedse hoofdstad Stockholm op 10 december, de verjaardag van de dood van Alfred Nobel. Hij is de uitvinder van het dynamiet en eveneens de bezieler van de Nobelprijzen.
Met een beetje verbeelding kan één Belg zich dit jaar alvast Nobelprijswinnaar Literatuur noemen: Bart Moeyaert won in april de Astrid Lindgren Memorial Award, ook wel de "Nobelprijs voor Jeugdliteratuur" genoemd. De schrijver won daarmee bijna 480.000 euro.
Het overzicht:
Geneeskunde: maandag 7 oktober, 11:30 uur
Natuurkunde: dinsdag 8 oktober, 11:45 uur
Scheikunde: woensdag 9 oktober, 11:45 uur
Literatuur: donderdag 10 oktober, 13:00 uur (twee prijzen)
Vrede: vrijdag 11 oktober, 11:00 uur
Economie: maandag 14 oktober, 11:45 uur
bron: Belga