Als de Polen de Europese normen en waarden niet respecteren, dan kan dat gevolgen hebben voor de beloofde miljarden uit het Europese transitiefonds dat lidstaten moet begeleiden richting een klimaatneutrale economie. Dat heeft de Franse president Emmanuel Macron duidelijk gemaakt tijdens een lezing aan een universiteit in Krakau. "Europa is niet alleen een markt, het is eerst en vooral een politiek project." Polen ligt al een tijdje op ramkoers met Europa. De ultranationalistische regeringspartij PiS voert de ene omstreden wetswijzingen na de andere door. Eind vorig jaar stemde het parlement nog een omstreden tuchtprocedure voor Poolse rechters, wat Warschau een vermaning van Eurocommissaris Vera Jourova opleverde. Eerder sprak het Europees Hof van Justitie zich al kritisch uit over politieke benoemingen in de rechterlijke macht, maar daar gaven de Polen geen gevolg aan. Ook de intolerante houding tegenover holebi's, met zogenaamde lgbtqi-vrije zones in tal van gemeenten in het land, zet kwaad bloed.
De Franse president Emmanuel Macron roept Warschau op die houding bij te sturen. "Ik weet dat de gehechtheid aan de interne markt zeer sterk en dominant is in Polen. Maar Europa is niet alleen een markt, het is eerst en vooral een politiek project", sprak hij studenten van de Jagiellonian-universiteit in Krakau toe.
Polen heeft zich volgens de Franse president "gedistantieerd van de politieke aspecten van Europese integratie", de bescherming van fundamentele rechten incluis. Een "zware fout", zei Macron.
De Franse president koppelde de Europese steun die Polen zou krijgen voor de overgang naar een klimaatneutrale economie - met 2 miljard euro zou Warschau zelfs de grootste begunstigde zijn van het Europese transitiefonds, wegens de grote afhankelijkheid van steenkool - aan het respect voor de Europese normen en waarden. "Geloof niet wat ze je vertellen: 'Europa zal geld geven voor de energietransitie, maar we mogen wel zelf onze politieke keuzes maken'. Dat is niet waar. Europa is een blok van waarden, teksten, ambities", klonk het.
De Europese staatshoofden en regeringsleiders engageerden zich op een Europese top in december om de EU tegen 2050 klimaatneutraal te maken. Polen bedong toen echter een uitzondering. Het land wilde eerst meer duidelijkheid over hoe de EU de landen wil ondersteunen die in grote mate afhankelijk zijn van fossiele brandstoffen. Het onderwerp komt in juni opnieuw op de agenda van de Europese Raad.
bron: Belga