Heleen De Bisschop
Als er een ding opvalt in Helsinki, is het wel de ruimte die de stad uitstraalt. Hier bots je niet op wolkenkrabbers en dichtbebouwde wijken. De stad met zo'n 600.000 inwoners ligt aan de zuidkust van het land en haast overal is het water tastbaar want in de binnenstad is de scherpe zeebries ook op de meest zonnige dagen voelbaar.
De stad is omringd door maar liefst 315 eilanden. En dat zijn alleen nog maar de grotere exemplaren. De grootste - Seurasaari, Korkeasaari en Mustikkamaa - zijn door een brug met het stadsgebied verbonden. Voor de rest ben je aangewezen op bootjes van particulieren of het openbaar vervoer.
Op het ritme van de natuur
Finland is eigenlijk één groot natuurgebied en dat merk je ook in Helsinki. Echt ver is het groen nooit. Zo ligt vlak aan het station een gigantisch natuurpark, met vijvers en bossen, waar Finnen tijdens het weekend komen ontspannen. Met de fiets ben je op tien minuten van het centrum van de stad in het midden van het groen.
De natuur bepaalt het ritme en de manier waarop de Finnen leven. Tijdens de koude, donkere winterdagen (en zo zijn er wel wat) zal je geen kat op straat zien in Helsinki. Dan verplaatsen de bewoners zich voor zover dat gaat door ondergrondse tunnels, die onder meer winkelcentra met elkaar verbinden. Maar eens de zon zich laat zien, fleuren de stad en haar inwoners helemaal op. In het groen op een van de vele eilanden halen ze hun barbecues boven, waarop ze de vis bakken die ze net uit het water gevist hebben.
Toch zitten de Finnen tijdens de lange donkere wintermaanden niet weg te kwijnen. Optimisten zoals zij vinden voor alles wel een oplossing, zoals de sauna. Elk huishouden heeft een eigen zweethut en in elk appartementsgebouw zal je er een terugvinden in de kelder. De kamer heeft altijd een centrale rol gespeeld in de samenleving. Aangezien het een van de meest hygiënische plaatsen was, werden de doden er tijdelijk opgebaard of bevielen vrouwen er.
In de stad zijn ook enkele publieke sauna's te vinden, zoals in het nieuwe welnesscomplex Allas Sea Pool en Löyly. Daar is de traditie in een hip hedendaagse setting gegoten. In die eerste kan je na de reinigende sauna meteen afkoelen in de Baltische Zee.
Jonge stad
In vergelijking met andere Europese steden is Helsinki een relatief jonge stad. Ze schopte het bovendien pas in 1812 tot hoofdstad van Finland. Daarvoor viel Turku die eer te beurt. Dat betekent dat de bezienswaardigheden ook niet bijzonder oud zijn. Bovendien liggen ze allemaal op wandelafstand van elkaar.
Wie via de zee de stad bereikt met de ferry, komt toe op het Marktplein, ook wel de buik van Helsinki genoemd. Hier vind je in de kleurrijke kraampjes allerlei Finse producten: van zalm uit de Oostzee over rendierham tot souveniertjes.
Even verderop torent de witte Dom met vijf groene koepels, gelegen op het Senaatsplein, boven de rest van de stad uit. Het plein is het middelpunt van de stad en ook een populaire plaats om vrienden te ontmoeten. Vaak vinden er optredens plaats, of toen wij er waren, een expositie van het leger om jongeren warm te maken. Finland ligt gekneld tussen Europa en Rusland, die het niet altijd even goed met elkaar kunnen vinden. Dat Rusland vlakbij ligt, bewijst ook het kleine schiereiland Katajanokka met de statige Uspenskikathedraal. Het is de grootste Russisch-Orthodoxe kathedraal van heel West- en Noord-Europa. De locatie werd tijdens de Koude Oorlog regelmatig gebruikt voor de opnames van spannende films.Om echt de traditioneel Finse levensstijl te ontdekken, moet je op het eiland Seurasaari zijn, wat buiten de binnenstad. Beschouw het als het Bokrijk van Finland, met karakteristieke houten vissershutten en saunahuisjes.
Hotspot voor functioneel design
Voor wie iets van design kent, zullen namen als Marimekko en Alvar Aalto wel een belletje doen rinkelen. Finland staat dan ook bekend voor zijn functioneel design. Daar heeft de Tweede Wereldoorlog heel wat mee te maken. De oorlogsjaren eisten hun tol in het dagelijkse leven van de arme onafhankelijke staat. Desondanks slaagden de Finnen erin een welvaartstaat op te bouwen. Maar door die armoede waarin ze lang leefden, ontstond ook het eenvoudige en functionele design.
In het Design Museum kom je alles te weten over de geschiedenis van de ontwerpers en de Finse stijl. Het is bovendien de ideale uitvalbasis om het designdistrict in de stad te ontdekken. In de buurt vind je een tweehonderdtal design- en modeboetieks, galerietjes, antiekwinkels en showrooms van ontwerpers. Hier komt de hippe urbancultuur van Finland echt tot leven.
Eland en beer op het menu
Wie uit eten wil gaan of een stapje in de wereld wil zetten, moet op de Esplanade zijn. Samen met het Senaats- en Marktplein vormt die de driehoek van het stadscentrum. Hier vind je tal van barretjes en restaurants.
Doordat Helsinki tussen Oost en West ligt, is in de achthonderd restaurantjes die de stad rijk is zowel de Franse als Russische keuken te vinden. Wie traditioneel wil eten in Helsinki kan zich verwachten aan - hoe kan het ook anders - vis, maar ook eland en zelfs beer staan er op het menu. Daarvoor kan je bijvoorbeeld naar Savotta gaan. Het restaurant ligt aan de voet van de Dom op het Senaatsplein en je wordt er ontvangen door traditioneel geklede Finnen. Hoewel het interieur er pittoresk en authentiek is, is het eten bijzonder verfijnd.
Voor wie het wat hipper mag zijn, moet in Ravintola Nokka zijn. Het restaurant ligt op Katajanokka aan het water. De chef zweert trouw aan lokale producten en zo krijg je hier boschampignons en eland uit de Finse bossen en zalm uit de Oostzee op je bord.
Wees wel voorbereid op een gepeperde rekening, want lekker eten - en vooral lekker drinken - kost wel wat in Finland. Voor een glas wijn betaal je al snel 10 tot 15 euro. Over het algemeen is Helsinki prijzig, maar de stad heb je op enkele dagen gezien. Wie de kosten wat wil drukken, kan ervoor kiezen om in Tallinn te overnachten en de ferry naar Helsinki te nemen.
Praktisch
- Finnair vliegt rechtstreeks van Brussel naar Helsinki www.finnair.com
- Wij verbleven in de Aallonkoti Hotel Apartments
www.myhelsinki.fi/en/myhelsinkiresidence/aallonkoti-hotel-apartments
- Wil je een trip naar Helsinki combineren met een bezoek aan de Estse hoofdstad Tallinn? Neem dan de ferry tussen de twee steden.
- Meer info op www.myhelsinki.fi