«De tijd dat je namaak kon herkennen aan een verkeerd label of aan een zichtbaar slechte kwaliteit is in de meeste gevallen voorbij», zei Kristian Vanderwaeren, administrateur-generaal van de douane, tijdens een persconferentie op Brucargo, de vrachtzone van Brussels Airport. Douaniers onderscheppen nu namaak op basis van info van de merkrechthouders van de echte producten over bepaalde kenmerken, barcodes enzovoort.
Op die manier kon de Belgische douane tijdens de eerste negen maanden van dit jaar bijna 627.000 stuks namaak - goed voor een economische waarde van meer dan 42 miljoen euro - onderscheppen. Meer dan de helft zat in postpakketten die via de luchthavens het land binnenkwamen. Vanderwaeren geeft wel toe dat de inbeslagnames maar een miniem deel vormen van alle namaak die ons land binnenkomt. «Het is een tsunami.» Studies schatten dat namaak voor België het verlies van een 8.000-tal jobs betekent en een omzetverlies van 2 miljard euro per jaar.
De meeste in beslag genomen namaakgoederen zijn speelgoed en games. «Vervalste Pokémon-kaarten en Rubiks-kubussen worden massaal onderschept», dixit Vanderwaeren. Dan volgen parfums en cosmetica, en kleding en kledingaccessoires.
Gezondheidsrisico’s
Namaakproducten leiden niet alleen tot economische schade, ze houden ook een gezondheidsrisico in voor de consument. «Een kind dat speelgoed in de mond steekt dat niet aan de Europese normen voldoet, iemand die valse geneesmiddelen neemt of nagemaakte make-up op het gezicht doet. Allen lopen ze gevaar voor hun gezondheid», stelde minister Van Peteghem. «We willen de mensen niet bang maken, maar we willen wel waarschuwen nu we aan een drukke koopjesperiode beginnen, met Black Friday, Cyber Monday, Sinterklaas en de eindejaarsfeesten.»
Van Peteghem voegde toe dat consumenten bij online aankopen niet alleen de prijs in het oog moeten houden, maar ook kunnen letten op het land van oorsprong. «Zesentachtig procent van de onderschepte namaakgoederen is afkomstig uit China», duidde de minister. Hij benadrukte dat niet alles op Chinese websites per se namaak is, maar riep op om bij Belgische handelaars te kopen. «Lokaal kopen is nog steeds de meest veilige optie om legitieme kwaliteitsvolle producten aan te schaffen.» Wie op een webshop van buiten de Europese Unie iets bestelt, moet er sowieso btw op betalen (en ook douanerechten en administratieve kosten wanneer het pakje meer dan 150 euro kost).
«De namaak druipt ervan af»
«Vermijd websites als Pandabuy», zei Vanderwaeren. «De namaak druipt ervan af.» Hij hoopt op termijn tot een systeem te kunnen komen waarbij alle pakjes uit bepaalde landen, zoals China, op de loopband in de sorteercentra gescand worden. Nu selecteert de douane zelf pakjes op basis van risicoanalyses, waarna die apart gezet worden om ze te kunnen scannen. Wanneer namaak ontdekt wordt, wordt het product tegengehouden. De consument krijgt dan het pakje niet en kan mogelijk opdraaien voor bepaalde kosten, een schadevergoeding krijgen of een boete. Zelfs een gevangenisstraf is in theorie mogelijk.
Alles wat je echt wilt weten vind je op Metrotime.be