Maandag trok de Antwerpse hotelsector aan de alarmbel over Airbnb. Door de groeiende concurrentie van al dan niet legitieme Airbnb’s, en in combinatie met schade van de corona- en energiecrisis, raken de hotels in de problemen. Het aantal accommodaties dat in Antwerpen wordt verhuurd via Airbnb is gestegen van 1.494 in 2017 tot 1.942 vandaag. Binnen dat aanbod is de diversiteit groot, gaande van een eenvoudige kamer zonder ontbijt tot volledige vakantiewoningen of hotelachtige formules. Afhankelijk van het type accommodatie gelden er andere regels waaraan de uitbater moet voldoen. De hotelsector hekelt evenwel het gebrek aan controle op uitbaters die de regels omzeilen. Ook zouden er nauwelijks boetes gegeven worden, waardoor oneerlijke concurrenten hun gangetje kunnen gaan. Het stadsbestuur en de Vlaamse overheid doen rondjes zwartepieten.
Kritiek van de stad
De klachten uit de koekenstad zijn ook ver buiten hun stadsmuren te horen, en gaan breder dan enkel alleen concurrentie die met de vinger wijst. Airbnb is de laatste jaren wel vaker het mikpunt van kritiek, en krijgt op zijn kop van verhuurders, huurders en stadsbewoners. Van die laatste zijn de klachten bekend: Airbnb destabiliseert de huurmarkt, menen zij. De charmante belofte, waarbij reizigers goedkoop konden logeren in een extra kamer van een local, blijft nog maar moeilijk overeind. In België verdubbelde het aantal korte verblijven via Airbnb en booking op vijf jaar tijd, schreef De Tijd recent. Ruim de helft van de verhuurders bezit meerdere panden. Die explosie aan Airbnb-verblijven drijft de reguliere huurprijzen naar omhoog, waardoor bepaalde wijken in Amsterdam, Barcelona en ook Brussel onbetaalbaar werden. «We zien steeds meer grote investeerders die hele gebouwen of complexen opkopen om te verhuren via Airbnb, wat illegaal is», zegt Brussels schepen Ans Persoons aan Gazet van Antwerpen.
Kritiek van reizigers
Daarnaast staat een vakantieverblijf via Airbnb niet meer garant voor een betaalbare vakantie. De gezellige kamers waarbij je 60 euro per nacht betaalt zijn een minderheid geworden. Wie surft naar het platform krijgt een selectie aan poepchique tiny houses en penthouses, of simpele appartementen, uitsluitend ingericht met IKEA-meubels, met startprijzen aan 100 euro per nacht. Daarbovenop komen geregeld onvoorspelbare schoonmaak- en servicekosten. Een terugkerende, recente klacht is dat verhuurders steeds vaker eisen stellen aan hun vakantiegangers: ze vragen om te stofzuigen voor vertrek of het beddengoed te wassen. En dan zijn er ook nog de occasionele scammers op het platform die gebruikers laten betalen voor een niet-bestaande kamer. Leg die optelsom naast een verblijf op hotel of vakantieparken, en je vraagt je af of die extra rompslomp het vaak minieme prijsverschil nog waard is.
Kritiek van verhuurders
Tot slot dreigen ook verhuurders af te haken. Sinds de zomer van 2022 merken aanbieders van verblijven een stevige terugval in boekingen. «Na juni stopten de boekingen gewoon», vertelt Carrie Ann Rink aan Washington Post. Haar verblijf in Palm Springs kon op veel boekingen en 5-sterrenreviews rekenen, maar plots viel haar bezettingsgraad van 80% terug naar nul. In Facebookgroepen onder de zogenaamde ‘superverhuurders’ klonk hetzelfde geluid. Nochtans deed Airbnb het nog nooit zo goed: in 2022 boekte het bedrijf voor het eerst winst, met een omzet van 1,9 miljard dollar. In het vierde kwartaal werden wereldwijd 88,2 miljoen nachten en activiteiten (georganiseerd door locals) geboekt. Washington Post schrijft op basis van data van AirDNA dat het aanbod op Airbnb in de VS op één jaar tijd met 29% toenam, terwijl de bezettingsgraad met minder dan een procentpunt steeg ten opzichte van een jaar eerder. Met andere woorden: het aanbod is groter dan de vraag, en de markt raakt verzadigd.
Kan Airbnb het tij keren?
Brian Chesky, de mede-oprichter van Airbnb, heeft in november beloofd om de prijzen van verblijven transparanter en competitiever te maken voor huurders. Daarnaast roept hij verhuurders op om de gevraagde huishoudelijke taken «redelijk» te houden. De klachten van verhuurders over het dalende aantal boekingen noemt hij in Washington Post dan weer anekdotisch: «Er zijn vele mogelijke verklaringen. Onze reisgewoontes veranderen gewoon voortdurend», zegt Chesky. Hij meent dat door de huidige economische moeilijkheden mensen net meer Airbnb’s gaan verhuren. Voor verhuurders, de hotelsector en bepaalde verzadigde steden is dat slecht nieuws, natuurlijk. Voor vakantiegangers daarentegen kan dit ademruimte creëren: als het aanbod groot is, zullen bepaalde aanbieders zich willen onderscheiden met kortingen, een betere service of minder huishoudelijke rompslomp.