Diana Nada vloog op 10 mei helemaal van Canada naar Stockholm om de allereerste show van de Renaissance-tour van Beyoncé bij te wonen. Nochtans zou de wereldster in juli naar Toronto afzakken. Waarom al die moeite? «Als ik had moeten wachten tot de zomer had ik al maandenlang alles op het internet gezien. Nu kon ik alles als eerste meemaken», getuigde ze op CBC, de Canadese openbare omroep.
Spoiler alert!
Nada’s manoeuvre bewijst hoe het datagedreven TikTok-algortime de concertbeleving voorgoed hertekend heeft. Dat fans beelden nemen van concerten, is niets nieuws onder de zon. Maar wie online leeft, kan concertspoilers vandaag bijna niet meer vermijden. Voor Beyoncé was het Harry Styles, The 1975 of BTS wiens concerten viraal gingen op TikTok. Wie ook maar enige affiniteit met popmuziek heeft, kon bijvoorbeeld de afgelopen maand de ‘Eras Tour’ van Taylor Swift vanop de eerste rij meemaken. TikTokkers zagen hoe de zangeres iedere avond van het podium dook, hoe ze ‘Anti-Hero’ in de gietende regen bracht en hoe ze het aan de stok kreeg met een bodyguard. En er is geen ontkomen aan. Anders dan bij pakweg YouTube-video’s, ga je als internetgebruiker niet zelf niet op zoek naar content, maar komt de content naar jou.
Fans van Beyoncé krijgen met andere woorden concertbeelden naar binnen gelepeld via hun for you page, die al lang wist dat je haar muziek wel kon smaken. Die hapklare fragmenten choreo of hits maken dat je blijft kijken. En hoe meer je kijkt, hoe meer je krijgt. En uiteraard schuift TikTok zelf enkele artiesten expliciet naar voren die veel views opleveren, maar het is ook niet zo dat zo’n extreme spotlight de artiesten zomaar overkomt. Het zou namelijk maar dom zijn om niet in te spelen op de potentiële goudmijn aan gratis, moeiteloze promo die fans voor hen maken op TikTok.
De viral move
Van Taylor Swift is bijvoorbeeld geweten dat ze geheime boodschappen verstopt in haar outfitkeuze op het podium. Resultaat: dagelijkse video’s van hordes fans die beweren dat ze een ‘code’ gekraakt hebben. Zo zagen oplettende fans aankomen dat Swift een nieuwe versie van haar album ‘Speak Now’ zou aankondigen op tournee. Het kan evenwel ook zonder puzzels op Sherlock-niveau. Matty Healy, de zanger van the 1975, beheerste wekenlang de tijdlijn van honderdduizenden jongeren op TikTok, simpelweg door elke avond bizarre stunts uit te halen op het podium. Zo at hij een rauwe steak tijdens een concert, gaf hij een tienermeisje haar eerste kus en maande hij fans aan – in een chipmunkstemmetje – om hun antidepressiva niet op het podium te gooien. Healy wist dat als hij iets geks deed of zei, het gegarandeerd op TikTok belandde. En intussen dikten de Spotify-streams van zijn nieuwe album aan.
Touren voor TikTok
Intussen is er een erg lucratieve wisselwerking ontstaan tussen artiesten en TikTok. In het ideale geval moeten artiesten zelfs niet nadenken over hoe ze kunnen opvallen op sociale media. Soms doen de fans al het werk. Neem nu Dua Lipa. In 2018, nog lang voor TikTok, hoorde er een vast danspasje bij haar hit ‘One Kiss’, waarbij ze haar heupen een kwart draaide. Online werd die move al spottend ‘de potloodslijper’ genoemd. Vier jaar later, in 2022, deed de popster het pasje opnieuw op het podium. En zo geschiedde: de video daarvan ging viraal dankzij een meme die het internet zelf gecreëerd had. Iets gelijkaardigs gebeurde met de ‘kauwgom’-move van Rosalia en de ‘Alors on Danse’-move van Stromae. Fans maken de memes, artiesten moeten de grap enkel maar afwerken op het podium. Slimme popsterren voeren hun concerten niet meer enkel op voor een live-publiek, maar ook voor de zombiescrollers thuis.
Een spoiler-alert voor concerten?
De hybride concertervaring, deels digitaal, deels live, dreigt een deel van de magie weg te nemen. Dat fans die concertcontent «spoilers» noemen, is niet overdreven. De vraag is effectief of het vliegende glitterpaard van Beyoncé nog betovert, wanneer je het al zeventien keer zag passeren op je tijdlijn. De eerste kijkervaring van ‘Top Gun’ is tenslotte ook niet zo spectaculair als de tweede. Naast TikTok van je gsm kieperen, bestaan er weinig manieren om aan concertspoilers te ontkomen. Bob Dylan en Madonna experimenteerden al met een gsm-ban op concerten. Hun optredens gaan dan ook geruisloos voorbij op het net, terwijl de TikTok-video’s de hype voor de Renaissance-tour enkel opdrijven. En voor fans is er ook één voordeel: wie door de dynamic pricing (flexibele prijzen op basis van vraag en aanbod) de dure tickets voor Beyoncé niet kon betalen, kreeg via TikTok toch een beetje de triomftocht van Queen B te zien.
