Het mogelijke ongeluk met de bom kwam aan het licht door een foto die een jaar geleden te zien was in een presentatie voor studenten van het Los Alamos Laboratorium in de Verenigde Staten. Dat laboratorium ontwerpt kernwapens. Op de foto is een zogenoemde B61-bom te zien met schade. Volgens het onderzoek van FAS moet de foto genomen zijn op vliegbasis Volkel, een van de twee Nederlandse F-16-bases. Die basis bevindt zich tussen Eindhoven en Nijmegen.
Oefenwapen?
Hans Kristensen, de auteur van het FAS-rapport, benadrukt dat er geen officiële bevestiging is dat de foto is genomen in Volkel of dat de schade aan de bom het gevolg is van een ongeluk. «Maar als het beeld inderdaad afkomstig is van een kernwapenincident, zou dit het eerste gedocumenteerde geval zijn van een recent kernwapenongeval op een luchtmachtbasis in Europa.»
«Zoals in het artikel is te lezen, komt de foto van een wervingsfolder uit 2022», zegt Pentagonwoordvoerder Oscar Seara. «Wat je ziet, zijn studenten die een routinetraining doen met een ongevaarlijk oefenwapen. Het is een voorbereiding om te werken in een speciaal team.»
Nederland heeft al decennia een nucleaire taak van de NAVO en al jaren wordt er gezegd dat er kernwapens opgeslagen liggen op vliegbasis Volkel. Het kabinet wil de aanwezigheid echter nooit bevestigen. Toch leek de NAVO twee jaar geleden zelf de aanwezigheid van de wapens indirect toe te geven, toen werd gemeld dat NAVO-topman Jens Stoltenberg op vliegbasis Volkel bij een «nucleaire oefening» aanwezig was geweest.
Een woordvoerder van Defensie zegt nu geen uitspraken te kunnen doen over het mogelijke voorval. «Dat is aan de VS zelf.» Nederland is gebonden aan afspraken binnen de NAVO om geen uitspraken te doen over kernwapens en waar die zijn opgeslagen.