Alsof de opstelling nog niet verrassend genoeg was, volgde de volgende ‘surprise van de chef’ bij de posities op het veld, vlak voor de aftrap. Daaruit bleek dat er gekozen was voor een zuivere viermansverdediging, met daarin naast Toby Alderweireld en Jan Vertonghen, ook Thomas Meunier en Timothy Castagne. Leander Dendoncker kwam zo mee op het driemansmiddenveld te staan, naast Axel Witsel en Yannick Carrasco. Aanvoerder Kevin De Bruyne stond samen met Dries Mertens in de pockets, Leandro Trossard was de valse 9 van dienst.
Afgewimpelde penalty
De Kroaten kwamen furieus uit de startblokken, met al na acht seconden een schot van Ivan Perišic dat een metertje naast zoefde. Even later kropen de Belgen nog maar eens door het oog van de naald. Bij een vrije trap van Luka Modric haalde Yannick Carrasco Andrej Kramaric onderuit, de Engelse ref Anthony Taylor aarzelde niet om het leer op de stip te leggen. Uiteindelijk kwam de VAR tussenbeide na eerder buitenspel.
De Belgen konden daar voor de pauze een mooi uitgespeelde counter tegenover stellen. KDB bereikte na een lange ren de mee opgerukte Dries Mertens, maar die krulde het leer enkele meters boven de winkelhaak. Met de rust in zicht kwam Mertens een voetje tekort om een lage voorzet van Dendoncker in doel te schuiven.
Alle registers open
Bij de rust mocht Mertens in de kleedkamer blijven voor Romelu Lukaku, op wiens schouders de hoop van de natie rustte. Met een kopbal stak Big Rom meteen de neus aan het venster, aan de overzijde moest Thibaut Courtois tot twee keer toe de meubelen redden. Uit het niets was de beste kans echter voor de Duivels. Carrasco vond Livakovic op zijn weg, Lukaku trapte de rebound op de binnenkant van de paal: veel dichter bij een treffer kan je niet komen. De Kroaten speculeerden steeds meer op het gelijkspel, de Belgen trokken alle registers open met de inbreng van Tielemans, Thorgan Hazard en Doku. Kansen volgden nog - vooral dan voor Lukaku - en enkel met heel wat geluk bleven de Kroaten overeind.
Uitgerekend na hun beste wedstrijd - en dan vooral de tweede helft waarin een karrenvracht aan kansen niet benut werd - is de vroegtijdige uitschakeling een feit na een decennium hoogconjunctuur, met daarin drie kwartfinales (WK 2014, EK 2016 en EURO 2020), een derde plaats (WK 2018) en een vierde stek op de Nations League van vorig jaar.
Martinez stapt op
Na de match kondigde bondscoach Roberto Martinez zijn afscheid als Belgisch bondscoach aan op de persconferentie. Zijn contract liep eind deze maand af. Na het laatste fluitsignaal viel Martinez zijn spelers in de armen. «Dat was een emotioneel moment, zoals je wel kan inbeelden. Nu kan ik niet voortdoen, sorry. Ik ben een man die graag iets opbouwt. Zo ben ik hier ook begonnen, om op te bouwen richting het WK van 2018. We finishten in Rusland met brons en nadien voelde ik toch de drang om te proberen dat nog eens over te doen», aldus Martinez. «Ik ben zo trots op deze spelers, samen hebben we een nalatenschap opgebouwd. Toen ik hier aankwam, was Jan Ceulemans nog recordinternational. Nu hebben we bijna acht spelers met meer dan honderd caps. We hebben andere standaarden gezet. Amadou Onana is op korte tijd zowat basisspeler geworden, jongens als Youri Tielemans en Zeno Debast zijn allemaal nog aan het groeien. Het waren schitterende jaren. We hebben hier alles gedaan wat je normaal gezien bij een club doet, maar in dit geval dan bij een nationale ploeg. Daar mag je ook trots op zijn. De echte fans zullen dat wel appreciëren. Voor mij is de tijd aangebroken om te aanvaarden dat dit mijn laatste wedstrijd was.»
Martinez heeft de beslissing kort voor de afreis naar Qatar genomen. Toen waren er nochtans mediaberichten omtrent een eventuele contractverlenging. «Mijn situatie was erg duidelijk: ook als we wereldkampioen waren geworden, zou dit mijn laatste toernooi geweest zijn. Dat stond al voor dit WK vast. Ik wil werken op de lange termijn. Ik wil loyaal zijn en de job afmaken. Dit is dan ook geen ontslag, maar wel een afscheid, want mijn contract is afgelopen.»
Peter Bossaert, CEO van de Koninklijke Belgische Voetbalbond (KBVB), heeft in een persbericht gereageerd op het afscheid van Martinez: «Met zijn team heeft Roberto een immense erfenis nagelaten voor de volgende Belgische voetbalgeneraties», stelt Bossaert.
Jan Vertonghen wil dan weer doorgaan als Rode Duivel, zo liet de 35-jarige recordinternational weten.