Door Matthias Adriaensen
We treffen Almaci vlakbij het Antwerpse stadhuis, waar zwaarbewapende agenten af en aan lopen. Na de drama's in Parijs en de verijdelde aanslag in Verviers, verkeert ook de Scheldestad in opperste staat van alertheid.
Nu de angst regeert, wijzen sommige mensen met een beschuldigende vinger naar de Islam. Hoe hebt uzelf - als moslima - de voorbije weken ervaren?
Meyrem Almaci: «Ik heb alles in de eerste plaats beleefd als mens. En als voorzitter van een partij. (denkt na) Uiteraard komt het hard aan, zo'n aanval op een symbool als de vrijheid van meningsuiting. Maar het huidige wij-zij-denken is niet de oplossing. Als de aanslagen één ding hebben duidelijk gemaakt, dan is het wel dat we allemaal in hetzelfde schuitje zitten. Deze totalitaire terroristen van bijvoorbeeld de aanslag van Charlie Hebdo en van de Joodse supermarkt hebben slechts één doel: mensen tegen elkaar opzetten. Daarom is het belangrijk om dit niet te verengen tot een debat over moslims, want zij zijn juist dubbel' slachtoffer. Ze hebben er evenmin iets mee te maken, maar moeten zich plots wel verdedigen.»
Hoe dienen we daarop te reageren?
«Veiligheid is de absolute prioriteit, maar helaas bestaat er geen wonderoplossing. We moeten elk element van de keten aanpakken, vanaf de voedingsbodem. Verder hebben de burgers nood aan verbondenheid. Politici die in de Kamer met de Koran staan zwaaien (Vlaams Belanger Filip Dewinter verwees naar het Islam-boek als «bron van alle kwaad», red.), kunnen we missen als kiespijn.»
Bent u tevreden met de agenten en de militairen in het straatbeeld?
«Voor mij is het moeilijk in te schatten of de inzet ervan nodig is, omdat ik geen informatie over het dreigingsniveau heb. Wel wil ik benadrukken dat het leger altijd het laatste redmiddel moet zijn. Bovendien vind ik het opbod inzake manschappen en middelen - vooral tussen het Antwerpen van Bart De Wever (N-VA) en het Brussel van Yvan Mayeur (PS) - enigszins misplaatst. Net als het hangende voorstel dat de federale regering het dreigingsniveau zelf zou kunnen optrekken. Dat is de job van de inlichtingendiensten, niet van politici. Verder vind ik het onverstandig dat de regering Michel uitgerekend nu op de inlichtingendiensten wil besparen.»
De voorbije week bleek wel dat de begrotingen voor 2014 een slechte beurt maken. Was u verrast?
«Ik was vooral verrast door de reacties van de meerderheidspartijen. Neem nu de Vlaamse regering. Die heeft de factuur al doorgeschoven naar de werkende middenklasse. Maar terwijl haar voorzitter Gwendolyn Rutten een bijdrage van de grootste vermogens afdoet als afgunst', laat begrotingsminister Annemie Turtelboom (Open Vld) weten dat we rekening moeten houden met nieuwe besparingen en belastingen. Nochtans is er een grens aan wat gewone mensen en kmo's kunnen dragen, dus we hebben nood aan een meer rechtvaardige fiscaliteit. Dat is een verzuchting die bijvoorbeeld ook binnen het sociaal overleg en richting de komende begrotingscontroles ernstig moet worden genomen. Daarom moet 2015 het jaar van de tax shift worden: minder belasting op lonen en een eerlijke bijdrage van de grootste vermogens.»
2015 is ook het jaar van de klimaattop in Parijs. Welke ambities mogen we koesteren?
«Ook op dat vlak merk je dat de begrotingen gemaakt zijn met het hoofd, en niet met het hart. Er is geen aandacht voor het leefmilieu. Sterker nog: door 71% van de subsidies in fossiele en nucleaire energie te pompen - samen nog goed voor 5,1 miljard euro in 2010 - wordt de klimaatopwarming zelfs van overheidswege gesteund. Nochtans is dat probleem meer dan ooit actueel, nadat we vorig jaar nog het warmste jaar ooit meemaakten.»
Hoe kunnen we dan het verschil maken richting Parijs?
«De regering moet meer ambitie tonen en dringend een traject opstellen, zoals onze partij doet. Met als motto Iedereen klimaatambassadeur' wil Groen de initiatieven van burgers in de verf zetten. We steunen hen niet financieel, maar bieden een platform om hun verandering zichtbaar te maken en kunnen namens hen druk zetten op de meerderheidspartijen. In Gent heb je bijvoorbeeld De fiets van Troje', waarbij alternatieve manieren van mobiliteit worden ontwikkeld binnen bepaalde wijken. Mensen met zo'n projecten kunnen bij ons terecht.»
Op heel wat domeinen hekelt uw partij de besparingen. Is dat niet wat makkelijk?
«We moeten de tering naar de nering zetten, want het zijn budgettair moeilijke tijden. Dat klopt. Maar de prioriteiten van deze regering zitten compleet fout. Gezinnen, jongeren en mensen die het moeilijk hebben mogen niet opnieuw opdraaien voor de besparingen. Daarom hebben wij onze alternatieve begrotingen voorgelegd, die wel inzetten op sociaal- en klimaatbeleid. Er is een groen gat in het huidige beleid, dat wij met plezier willen opvullen.»
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
«Openbaar vervoer is zijn naam niet meer waardig»
Als pendelaar tussen Antwerpen en Brussel, ervaart ook Meyrem Almaci de moeizame gang van zaken op het openbaar vervoer. «De NMBS en De Lijn worden kapot bespaard.»
Sinds het nieuwe vervoersplan stapelen de klachten bij de spoorwegen zich op. Waar wringt het schoentje?
«Terwijl de salariswagens jaarlijks worden gesubsidieerd voor vijf miljard euro, houdt de regering het openbaar vervoer in een wurggreep. Op die manier ondersteun je het probleem, namelijk de files, in plaats van de oplossing, die ook bij het openbaar vervoer ligt. Mensen willen ontsnappen aan de tijdrovende en vervuilende verkeerschaos. Maar door de nieuwe besparingen - 2,1 miljard euro bij de NMBS en 61 miljoen euro bij De Lijn - moeten ze meer betalen voor een slechtere dienstverlening.»
Hoe moet dat veranderen?
«Door de jarenlange besparingen is het openbaar vervoer zijn naam niet meer waardig. Daarom willen zowel het personeel als de reizigers een ander beleid, waarbij opnieuw wordt geïnvesteerd in meer en betere treinen, trams en bussen. Dat moet op korte termijn gebeuren, voor het echt catastrofaal wordt.» (ma)