Wie er op de lijst met genomineerden staat, is een goed bewaard geheim. De kanshebbers worden bovendien pas over vijftig jaar bekendgemaakt. Het enige wat het Nobelcomité liet vallen, is dat de lijst voor dit jaar 273 namen telt. Toch wordt er elk jaar opnieuw druk gespeculeerd over wie met de felbegeerde Nobelprijs gaat lopen.
- Angela Merkel
Waarom wel? De Duitse bondskanselier is de favoriet van de bookmakers, en ook enkele Nobelprijs-watchers dichten haar een grote kans toe. Honderdduizenden mensen ontvluchtten dit jaar oorlog en geweld in het Midden-Oosten en Afrika, en de huidige vluchtelingencrisis is de zwaarste sinds de Tweede Wereldoorlog. Volgens kenners zou het Nobelcomité de vredesprijs dan ook toekennen aan iemand die zich voor die zaak inzet.
Merkel opende de deuren van Duitsland voor vluchtelingen uit onder meer Syrië en Eritrea, en liet met haar politieke moed haar Europese collega's verbleken. «Merkel is degene die echt moreel leiderschap heeft getoond», aldus Kristian Berg Harpviken, de directeur van het Peace Research Institute Oslo, die haar als een duidelijke kanshebber ziet.
Waarom niet? Merkels open deur heeft tot spanningen geleid met andere Europese lidstaten die vluchtelingen onderdak verlenen. Bovendien zouden de Grieken, die haar de zware besparingsmaatregelen kwalijk nemen, een Nobelprijs voor de Fräulein' moeilijk kunnen slikken.
- Paus Franciscus
Waarom wel? Het voorbije jaar werd gekenmerkt door conflicten wereldwijd, maar er werden ook enkele historische vredesakkoorden gesloten. De architecten' van belangrijke akkoorden zijn in het verleden al vaker beloond met een Nobelprijs.
Kenners zien in paus Franciscus een mogelijke laureaat omwille van de sleutelrol die hij heeft gespeeld in de Amerikaans-Cubaanse kwestie. Na meer dan vijftig jaar werden de diplomatieke banden, die in volle Koude Oorlog in de koelkast werden gestopt, weer aangehaald. Ook de inspanningen van de paus op het gebied van armoede en klimaatverandering doen zijn kansen toenemen.
Waarom niet? Hoewel hij bepaalde katholieke dogma's flexibel interpreteert, is Franciscus op andere vlakken een hardliner. Dat hij tijdens zijn bezoek aan de VS een ontmoeting had met een christelijke ambtenaar die weigert het homohuwelijk uit te voeren, heeft zijn blazoen besmet. Ook zijn vasthoudendheid aan de lijn van het Vaticaan omtrent de rol van vrouwen binnen de Kerk kunnen een obstakel zijn voor het Nobelcomité.
- John Kerry en Mohammad Javad Zarif
Waarom wel? De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken en zijn Iraanse collega waren tot voor de zomer, en het uitbreken van de vluchtelingencrisis, de absolute favorieten. Na twee jaar van intensieve onderhandelingen kwamen Kerry en Zarif tot een akkoord over het Iraanse kernprogramma, een heksentoer die velen onmogelijk hadden gehouden.
De deal tussen Washington en Teheran, die allesbehalve bondgenoten zijn, heeft volgens experts een nieuwe oorlog in het Midden-Oosten vermeden en was een overwinning voor de diplomatie.
Waarom niet? Het akkoord heeft al groen licht gekregen van de VN-Veiligheidsraad, maar wordt nog niet uitgevoerd. De Israëlische regering, nochtans een bondgenoot van de VS, hebben de deal afgeschoten, net als de Amerikaanse Republikeinen. Het blijft ook maar de vraag of het Nobelcomité de regering van president Barack Obama, die de prijs in 2009 zelf in de wacht sleepte, opnieuw zal belonen. Daarmee riskeert het dus Israël tegen de haren in te strijken.
(edl)