Een internationaal team van onderzoekers hebben een oorzaak ontdekt voor het uitbarsten van vulkanen. Deze bevinding kan ervoor zorgen dat wetenschappers in de toekomst heel accuraat een uitbarsting kunnen voorspelen en zo kunnen er meer levens gered worden.
"Inzicht in de oorzaken achter vulkaanuitbarstingen zijn van vitaal belang voor het voorspellen van uitbarstingen, risicobeoordelingen en risicobeperkingen," zei Dr Janine Kavanagh, een vulkanoloog aan de Universiteit van Liverpool en leider van het team. "Er leven meer dan 600 miljoen wereldwijd in de buurt van een vulkaan die een kans heeft om uit te barsten. Het is dus belangrijker dan ooit dat we onze kennis over dit complexe syteem bijschaven en dat we begrijpen wat een uitbarsting precies veroorzaakt."
Voor hun onderzoek bouwden de wetenschappers een vulkaan gevuld met gelei. Het gekleurde water in de tank bootste het oplopende magma na en vervolgens observeerden de onderzoekers wat er gebeurt voor er een uitbarsting plaatsvindt.
De onderzoekers merkten een verrassende daling in de druk op wanneer opkomend magma vastliep en zich horizontaal verspreidde op weg naar het oppervlak van de tank. Het blijkt dat de daling ervoor zorgt dat het magma zich gedraagd als schuim en dat is wanneer het drama begint.
"Een daling in de druk kan het vrijkomen van opgeloste gassen versnellen, waardoor het magma explodeert en er een uitbarsting plaatsvindt," legt Professor Sandy Cruden, hoogleraar tektoniek en geodynamica uit. "Het is vergelijkbaar met het verwijderen van een dop van een fles koolzuurhoudende drank die geschud wordt. De daling van de druk veroorzaakt belletjes en daarmee gaat een toename van het volume gepaard wat resulteert in een fontein van schuim wanneer de dop van de fles wordt gehaald."
De hamvraag blijft of deze ontdekking betekent dat we een betrouwbare manier hebben om potentieel gevaarlijke vulkaanuitbarstingen te voorspellen. Het antwoord is misschien. Een snelle daling van de druk zou kunnen dienen als waarschuwing voor een uitbarsting. "Maar het is heel moeilijk om vulkaanuitbarstingen te voorspellen," zei Kavanagh. "De nauwkeurigheid van de voorspelling is afhankelijk van de beschikbaarheid van gegevens en dat wordt bepaald door veel verschillende factoren. Onze resultaten zullen helpen om satellietgegevens te interpreteren."