Wat heeft het Hof beslist?
Het Europees Hof van Justitie heeft in het voordeel van staatssecretaris Theo Francken geoordeeld. De Dienst Vreemdelingenzaken, die onder de staatssecretaris valt, had beslist om geen humanitaire visa toe te kennen aan het Syrisch gezin. Een van de argumenten was dat de familie de aanvraag had ingediend via de Belgische ambassade in Beiroet en niet vanop Belgisch grondgebied. Op de vraag van de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen of een Europees land verplicht is om asielzoekers in levensbedreigende situaties met een humanitair visum te laten afreizen, antwoordde het Hof dus "nee".
Waarom is dit een belangrijke uitspraak?
Het Europees Hof van Justitie oordeelde dat de Europese wetgeving geen recht geeft op een humanitair visum. Elk land mag zelf beslissen of het een aanvraag al dan niet goedkeurt. Mocht België verplicht worden om een visum af te geven, dan hadden alle niet-Europeanen die dat wensen in elk consulaat of ambassade van een Europese lidstaat naar keuze een visumaanvraag kunnen indienen om internationale bescherming te krijgen.
Hoe moet het nu verder?
Een Belgische rechter moet de uitspraak gebruiken om zelf een oordeel te vellen in zijn zaak. In dit geval is dat de weigering van de Dienst Vreemdelingenzaken om een visum af te geven. Ook gelijkaardige zaken moeten op dezelfde manier behandeld worden.
"Nu duidelijk dat we niet aan iedereen die dat wil visum geven"
Staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken (N-VA) is "zeer tevreden" met het arrest van het Europees Hof van Justitie over de humanitaire visa. "Het is nu duidelijk dat het niet de bedoeling is dat we aan iedereen die dat wil een goedkeuring geven".
Volgens de staatssecretaris zegt het arrest dat het aan de regeringen zelf is om te bepalen wie een humanitair visum krijgt. "België levert ongeveer duizend humanitaire visa af per jaar, voor religieuze minderheden en mensen uit Syrië. Dat is meer dan vroeger, omdat er nu eenmaal meer conflicten zijn. Maar men kan het ons niet opleggen", aldus Francken.
"Europese Unie en lidstaten sluiten meer en meer hun grenzen"
De Belgische vluchtelingen- en mensenrechtenorganisaties zijn "zeer ongerust" over de gevolgen van het Europees arrest over het toekennen van humanitaire visa. Amnesty International, Ciré, Dokters van de wereld, 11.11.11, CNCD-11.11.11, La ligue des droits de l'homme en Vluchtelingenwerk Vlaanderen wijzen erop dat de EU en haar lidstaten "de afgelopen jaren meer en meer hun grenzen sloten, zonder daarbij respect te hebben voor mensenrechten".
De organisaties laten gezamenlijk weten dat "België nog steeds humanitaire visa kan geven aan mensen op de vlucht, als het wil". "Wij vragen dat België daarvoor kiest", luidt het.