Voormalige Franse president Jacques Chirac (86) overleden

Voormalige Franse president Jacques Chirac (86) overleden

Chirac draaide decennialang mee in de top van de Franse politiek. Zijn carrière kende hoge toppen en diepe dalen. Hij stichtte mee de centrumrechtse partij Rassemblement pour la République (RPR), was gedurende twee termijnen president, was meermaals minister, driemaal burgemeester van Parijs en tweemaal premier.

Chirac was eerste minister onder de socialistische president François Mitterand en was daarmee de eerste premier in een zogenaamde 'cohabitation', waarbij president en regering niet tot de zelfde politieke strekking behoren.

Derde keer, goede keer

Chirac ondernam verschillende pogingen om president te worden. Bij zijn eerste gooi naar het presidentschap, in 1981, vergaarde hij slechts van 17,99 procent van de stemmen. Zeven jaar later probeerde hij het opnieuw, maar moest hij alweer een nederlaag incasseren. Hij behaalde in de tweede ronde 45,98 procent. Beide keren was het de socialist François Mitterand die zijn intrek mocht nemen in het Elysée.

In 1995 werd Chirac bij een derde poging uiteindelijk toch president. Na amper zes weken kreeg hij al internationale kritiek te verwerken, omdat hij beslist had nucleaire tests uit te voeren in de Stille Oceaan.

In 1997 ontbond hij de Assemblée Nationale en schreef hij vervroegde verkiezingen uit. Tot zijn eigen verbazing verloor rechts zijn meerderheid in de daaropvolgende verkiezingen, en was Chirac gedwongen om de volgende vijf jaar van zijn ambtstermijn in een "cohabitation" samen te werken met de nieuwe socialistische premier Lionel Jospin.

In die periode werd Chirac ook achtervolgd door verschillende corruptieschandalen. Maar mede dankzij zijn presidentiële immuniteit kon hij toen ontsnappen aan een gerechtelijke vervolging.

Irak-oorlog

De schandalen speelden wel een rol bij de presidentsverkiezingen van 2002. In de eerste ronde haalde Chirac amper 19,88 procent van de stemmen. Maar hij kwam in de tweede ronde uit tegen de extreemrechtse kandidaat Jean-Marie Le Pen. Daardoor was hij verzekerd van de stemmen van links, dat onder de slogan "Votez Escroc, pas Facho" ("Stem op de oplichter, niet op de fascist") opriep om Chirac te steunen. Hij kreeg in die tweede ronde dan ook 82,21 procent van de kiezers achter zich.

In de laatste jaren van zijn presidentschap liep hij vooral in de kijker door zijn verzet tegen de door de VS geleide oorlog in Irak. Hij kortte de termijn voor het presidentschap ook in van zeven naar vijf jaar. In 2007 kreeg hij een hersenbloeding.

In datzelfde jaar besliste hij zich geen kandidaat te stellen voor een nieuwe termijn als president. Uit peilingen was al gebleken dat drie vierde van de Fransen niet gewonnen was voor een nieuwe kandidatuur van Chirac. Hij werd dat jaar opgevolgd door Nicolas Sarkozy.

Na zijn politieke carrière werd hij, als eerste Franse ex-president ooit, veroordeeld voor financieel gesjoemel.