De relativiteitstheorie. Iedereen heeft er ongetwijfeld al eens over gehoord of kan deze theorie linken aan de naam Albert Einstein, maar weinigen kunnen zich er echt iets bij voorstellen. Dat gold tot voor kort ook voor Karel Van Acoleyen, docent Relativiteitstheorie aan de Universiteit Gent. Hij besloot zijn vakgebied nieuw leven in te blazen en Einsteins geesteskind in een virtual reality-vorm te gieten. "Deze technologie maakt het mogelijk om iets niet zomaar te lezen of te bekijken, maar om het echt te beleven", vertelt hij. Daarbovenop is Van Acoleyen de eerste die op het idee komt om virtual reality als leertool voor de relativiteitstheorie te gebruiken. Een wereldwijde primeur, dus.
"Het idee om deze theorie tastbaar te maken, ontstond enkele jaren geleden al. Ik zat op café met een vriend te praten, toen hij me vroeg hoe die relativiteitstheorie eruit zou zien voor iemand die snel genoeg gaat. Vreemd genoeg had ik daar als deskundige ook geen idee van en begon het te kriebelen om er iets mee te doen", vertelt hij. "Eerst dachten we aan een videogame, maar als snel sloegen onze onderzoeksgroep en de LUCA School of Arts de handen in elkaar om een virtual reality-filmpje te maken. Hiervoor trokken we naar het Gentse bedrijf Fisheye, dat de 360 graden-video voor ons in elkaar bokst."
Zintuigen helpen
In de video krijgen onze zintuigen een klein duwtje richting perfectie. "De wereld rondom ons zit vol fantastische wetenschap die we niet zien, voelen of ruiken omdat onze zintuigen hier tekortschieten", vertelt de docent. In werkelijkheid heeft het licht een gigantische snelheid van 300.000 kilometer per seconde. Dat kunnen wij met onze relatief trage snelheid op aarde niet zien, laat staan de effecten ervan op de wereld zoals wij die kennen. "Om de gevolgen van de relativiteitstheorie te kunnen tonen, hebben we de snelheid van het licht in de video veranderd. Wij vertraagden deze naar slechts 30 kilometer per uur. Zo kan iemand die in ons virtuele bootje rondvaart duidelijk zien wat er gebeurt als je eigen snelheid die van het licht benadert."
In het filmpje maak je een boottocht in het midden van de Gentse binnenstad. De zus van Albert Einstein, Maja, gidst je doorheen je reis naar het licht. Het bootje gaat steeds sneller varen, waardoor je deze snelheid van 30 kilometer per uur stapsgewijs benadert. Je ziet gebouwen rondom je vervormen en plots verandert de lucht van kleur. Je merkt ook dat de tijd in het bootje trager gaat dan die op de kade. Daarom lijkt het dat je wel 80 kilometer per uur vaart, veel sneller dus. Daarbovenop is het feit dat Maja in deze video nog leeft ook een effect van de relativiteitstheorie. "Omdat zij veroudert aan die lichtsnelheid, gaat haar tijd trager en leeft ze nog."
Toegankelijk
Eind januari lanceert de onderzoeksgroep een ondersteunende website, waarop de video te zien zal zijn. "De website moet toegankelijk zijn", benadrukt Van Acoleyen. "We gaan de effecten in het filmpje verbinden met de echte fysica zoals die in de wereld gebeurt. We mikken niet op een groep universitairen, want zelfs mensen die zich niet per se interesseren in fysica moeten ervan kunnen proeven."
Wie?
Auteur Lore Kimps (22) studeert Journalistiek aan de Erasmushogeschool Brussel en combineert haar studies met het leven als freelancer. Ze doet niets liever dan nieuws opsporen en wil daarvan graag haar beroep maken.
Belgodyssee, een initiatief van VRT en RTBF, in partnerschap met het Prins Filipfonds, Metro en L'Avenir, bevordert de samenwerking tussen jonge journalisten in spe uit de verschillende gemeenschappen van ons land. Heel concreet werken de jongeren in tweetalige duo's. Tijdens deze editie gaan ze op zoek naar de nieuwe vormen van leren. Lore Kimps bestudeerde virtual reality als leertool aan de Universiteit Gent.