Vijf jaar geleden verhuisde Ultima Vez naar Molenbeek. Het dansgezelschap van Wim Vandekeybus heeft er studio's en kantoren. Vroeger was er een fabriek gevestigd, nu is het een transparant gebouw met veel vensters en een open sfeer. In de studio zijn er repetities aan de gang voor een nieuwe productie. "Ultima Vez is Spaans voor de laatste keer'. Maar de laatste keer' duurt intussen dertig jaar", zegt Seppe Baeyens (34). Hij begeleidt de buurtwerking van Ultima Vez. Twee jaar geleden realiseerde hij met Tornar' zijn eerste grote productie. Baeyens bracht verschillende generaties samen, met als blikvanger Leon, een krasse negentiger. Leon is een buurman en werkte zijn hele leven als slager. Dat hij ooit zou dansen en op tournee gaan, had hij nooit durven denken. Nog steeds is hij via projecten betrokken bij de werking van Ultima Vez.
Zonder woorden
"Hedendaagse dans is voor mij een universele taal waarin je iets zonder woorden vertelt. Het vertrekpunt is een idee dat je probeert te vertalen. Elke choreograaf legt eigen accenten. Zelf hecht ik veel belang aan sociale interactie en het vormen van een gemeenschap", aldus Baeyens. Tot vijf jaar geleden werkte hij met afgebakende doelgroepen die eerder homogeen waren. Door zijn werk in Molenbeek zag hij het potentieel van diversiteit. "Kinderen zijn onbevangen en hebben veel goesting. Oudere generaties hebben meer ervaring en zijn geneigd om te sturen. Het is een hele uitdaging want door de mix zijn er veel impulsen, het komt er op aan die te stroomlijnen naar een voorstelling. Tijd is een belangrijke kwaliteitsfactor. Ik heb het nodig om veel mensen te ontmoeten en met hen te werken. Zo leren zij mijn taal kennen en ik onderzoek of we samen een productie kunnen realiseren."
Geen perfecte pirouettes
Baeyens werkt met professionele en niet opgeleide dansers. "De combinatie is heel spannend en inspirerend. Het verschilperspectief is versterkend." Is dansen dan geen drempel als je geen ervaring hebt? Baeyens legt uit dat het niet gaat om perfect uitgevoerde pirouettes. "Een lichaam beweegt en dat is dans. Door te werken met een heterogene cast, leerde ik hoe belangrijk het is te ontdekken wie iemand is, wat hem drijft en hoe we van daaruit een verbinding kunnen maken. In die zin voel ik verwantschap met het werk van Wim Vandekeybus, waarin het intuïtieve belangrijk is."
Open huis
Ultima Vez is laagdrempelig, iedereen kan deelnemen aan de ateliers op zaterdag. Je kan er proeven van dans, maar ook gewoon toekijken. Sommigen zetten aarzelend de stap, maar de ervaring leert dat iedereen graag terugkomt. Er is ook een goede samenwerking met organisaties, zoals voor maatschappelijk kwetsbare jongeren, senioren en mensen met een mentale beperking. Ook wie al deel uitmaakte van zijn cast, laat Baeyens niet los. De ateliers spelen een rol als onderzoekslaboratorium in zijn nieuwe voorstelling, Invited'. "Het opzet is de afstand tussen spelers en publiek te verkleinen. Het theater blijft de werkplaats, maar samen met mijn cast én de toeschouwers wil ik een gemeenschap stichten. Het is tegelijkertijd ook een bevraging van het klassieke theater."
Impact
Na vijf jaar is Ultima Vez behoorlijk goed ingeburgerd in Molenbeek. Het gebeurt dat jongeren even binnenlopen om naar de repetities te komen kijken. "We willen absoluut geen eilandje zijn, vandaar ook dat we de dialoog aangaan met de buurt. Ook geef ik wekelijkse ateliers op scholen in samenwerking met MUS-E en Brede School Molenbeek. Dat laat ons toe te ontdekken wat hier allemaal leeft."
Voor Baeyens is het een weg die hij verder wil opgaan, ook in zijn artistiek werk. Zelf is hij autodidact sinds hij als 16-jarige op school kennismaakte met dans. "Mijn ervaring stimuleert me om jongeren dans te laten ontdekken. De kinderen die meewerken aan een voorstelling maken kennis met het creëren. Ze komen in een groep terecht en werken naar een eindproduct. Het is fijn om te zien hoe ze groeien en hun ervaringen zelf doorgeven aan anderen. Het gaat heel spontaan, ik forceer niets en leg ook niets op. Het komt uit henzelf."
Hilde Pauwels
In onze Metro Diversity-reeks laten we mensen en organisaties aan het woord die zich in en rond Brussel inzetten voor diversiteit. Vandaag is het de beurt aan Ultima Vez, een dansgezelschap in Molenbeek.
Wat?
Ultima Vez is het gekende dansgezelschap van Wim Vandekeybus. Sinds 2012 hebben ze een stek in een voormalige fabriek in Molenbeek. Medewerker Seppe Baeyens streeft naar een wisselwerking met buurtbewoners en tal van organisaties. In zijn choreografie wil hij gemeenschappen vormen.
Oproep!
Kom op 29 april naar de Dag van de Dans, die plaatsvindt in heel Vlaanderen en Brussel. Seppe Baeyens is in Bozar aan het werk. Inschrijven is een must: sam@ultimavez.com Meer info: www.dagvandedans.be.