Dinsdagavond zette de Britse premier Theresa May haar handtekening onder de brief, die Barrow in Brussel heeft afgegeven. De boodschap daarvan is duidelijk: het Verenigd Koninkrijk laat Tusk, en met hem alle Europese lidstaten, weten dat het uit de Europese Unie wil stappen.
"Geen blije dag"
"After nine months the UK has delivered", zo kondigde Tusk de ontvangst van de brief aan. "We moeten niet doen alsof dit een blije dag is, noch in Londen, noch in Brussel. De helft van de Britten wil ons samen, en niet apart. Ik wou dat we samen konden blijven en ik zal niet doen alsof ik gelukkig ben vandaag", ging de president verder. "De EU zal de belangen van de 27 lidstaten beschermen. In essentie gaat het over damage control, er valt niets te winnen. Ons doel is duidelijk: we willen de kosten voor de burgers, bedrijven en landen zo klein mogelijk houden."
Op hetzelfde moment sprak May het Britse parlement toe. "Er is geen weg terug. Voortaan zal het Verenigd Koninkrijk zijn eigen wetten maken. We moeten van de kans gebruikmaken om een sterker en eerlijker Groot-Brittannië te bouwen", klonk het. "We verlaten de instellingen van de Europese Unie, maar niet Europa. We blijven een betrouwbare partner." De EU blijft "de beste vriend en buur" van Groot-Brittannië.
"Eerlijke overeenkomst"
Met deze formele aanmelding start een periode van twee jaar waarin de Europese Unie en Groot-Brittannië het eens moeten raken over de boedelscheiding. Dat wordt een harde noot om te kraken. Dat beseffen ook de EU-onderhandelaar Michel Barnier en zijn Britse tegenhanger David Davis. Barnier benadrukt dat het belangrijk is om een "eerlijke overeenkomst" te bereiken. "Niet alleen voor de brexit-kwestie an sich, maar ook voor de toekomst van de EU zelf." De twee onderhandelaars trappen hun gesprekken in de tweede helft van mei af.
Morgen stuurt Tusk een ontwerponderhandelingsmandaat naar de lidstaten. Zijn team heeft daar sinds afgelopen zomer aan gewerkt, samen met Barnier. In de tekst staat bijvoorbeeld dat de rechten van EU-burgers die in Groot-Brittannië wonen niet geschonden mogen worden. Verder moet het Verenigd Koninkrijk ook al zijn financiële verplichtingen nakomen. Zo moet het de factuur van 60 miljard euro betalen die de Europese Commissie aan de Britten wil voorleggen. Maar ook zij zullen het hard spelen.
May pleit voor een ambitieus vrijhandelsakkoord met de Europese Unie en ze wil ook de rechten van EU-burgers garanderen. Ze belooft ervoor te zorgen dat iedereen zo snel mogelijk duidelijkheid krijgt. In principe moet de brexit op 29 maart 2019 dan een feit zijn.