Ik kan me voorstellen dat het even schrikken is wanneer je 25 jaar Laïs op een verzamelaar moet samenvatten.
Nathalie (foto links): "Het was meer schrikken toen we onze 20 jaar mochten vieren. Het besef dat de tijd zo snel voorbijvliegt, de eerste rimpels komen opzetten en je tot de oude garde behoort. (lachend) Dat is pas confronterend. Nu zijn we het gewoon."
Jorunn (rechts): "Ik zie me nog samen met Annelies en Soetkin (Collier) liedjes zingen tijdens een stage op het festival van Gooik. Ik was toen al best wel ambitieus en mijn kleine teen voelde dat er meer in kon zitten. De samenzang klonk zeer eigen. Daar moet de Laïs-klank ontstaan zijn. Enkele leden van Kadril hebben ons toen aangemoedigd om verder te gaan."
Stond er niet meteen een of andere gehaaide' manager aan de deur?
Jorunn: "Nee, want we hebben door de jaren heen veel zelf geregeld. Dat verklaart ook waarom er momenten waren dat het allemaal wat slabakte. Ik denk wel dat ik mag stellen dat we allemaal ook andere zaken in het leven weten te waarderen en we niet ongenadig gedreven worden door een soort existentiële drang om muziek te maken. We opteren voor een goed evenwicht waardoor we met de nodige ups and downs'."
Jullie waren bijzonder jong toen Laïs geboren werd. Heeft de jeugdige overmoed in jullie voordeel gespeeld?
Nathalie: "Zeer zeker. We wisten niet wat we konden verwachten en stelden geen vragen over wat we al dan niet technisch of emotioneel konden steken in de muziek. We sprongen gewoon. Zeer bevrijdend, want angst werkt belemmerend."
Er zijn altijd kantelmomenten in een 25-jarige carrière, maar Dranouter 1996 springt er waarschijnlijk met verve uit.
Jorunn: "Ik weet nog goed dat we aanvankelijk gevraagd werden om op te treden voor het organiserend comité. Dat vonden we al fantastisch. (lachend) Tot we plots op dat grote podium stonden en het volk in de tent ons op handen droeg. De ervaring van hoe je dan uitstijgt boven jezelf maak je daarna nooit meer mee. Het voelde zo echt en puur aan. Na dat optreden waren er heel wat platenfirma's geïnteresseerd."
Nathalie: "En ik maakte alles mee voor het podium zonder te beseffen dat ik ooit bij de groep zou komen. Maar ik weet wel dat ik me ongelooflijk trots voelde. Je zag daar drie meisjes van bij ons en dat voelde heel speciaal aan. (lachend) Ik weet dus wat Laïs doet met een mens."
Mag ik stellen dat jullie jezelf door al die jaren heen nooit echt verloren hebben ondanks het feit dat er veel gezocht is geweest?
Jorunn: "Dat lijkt me juist. Al hadden we misschien best nog meer mogen zoeken. Maar je zit in een groep en dan moet je rekening houden met drie verschillende meningen en drie mensen die elk een eigen leven hebben. Verschillende levensfases kennen andere prioriteiten en dat hebben we van elkaar gerespecteerd."
Nathalie: "Jorunn heeft gelijk. We hadden verder kunnen zoeken en zouden dan weer andere paden bewandeld hebben, maar niemand binnen Laïs voelt zich gefrustreerd. We blikken met zeer veel dankbaarheid, liefde, mededogen of wat dan ook terug."
Wanneer is Laïs naar jullie gevoel volwassen geworden?
Jorunn: "Na Dranouter zijn we veel met Kadril op stap geweest en speelden we zowat elk weekend. We gingen met Patrick (Riguelle) naar de Caruso in Gent en niet naar de plaatselijke jeugdclubs. Een deel van onze jeugd verliep dus anders dan heel wat leeftijdsgenoten. Ons debuut uit 1999 sloeg aan en we hadden getekend bij Virgin. Er was nog geld om zotte dingen te doen. Langzaamaan namen we afscheid van Kadril, speelden we in verschillende formaties en trokken we regelmatig met zijn drieën naar het buitenland waar we a capella concerten gaven. We zongen in een andere taal en waren lekker exotisch en zagen de wereld."
Nathalie: "Rond 2006 hadden we kinderen en leefden we in een andere vibe. We werkten aan The Ladies Second Song' (2007) en die plaat is naar mijn mening de volwassenwording van Laïs. We waren vervreemd van de songs die ons tot dat punt hadden gebracht. Voor het eerst kon ik nu muzikaal iets van mezelf in een plaat kwijt. De muziek die ik thuis beluisterde, leunde meer en meer aan bij wat we met Laïs aan het doen waren. Het hoefde ook niet meer driestemmig te zijn en er kwamen muzikanten uit verschillende werelden aan de songs meewerken."
Maar niet iedereen reageerde even enthousiast.
Nathalie: "Zeg dat wel. Voor de hardcore Laïs-fan was die plaat te hip, maar voor hipsters die we toen wilden bekeren, was ze niet hip genoeg. Commercieel een grote gok en ze kneep onze carrière bijna dood. Maar ze was essentieel in onze zoektocht als zangeressen."
Jorunn: "Tijdens de tournee rond die plaat kwam het voor dat de helft van de zaal opstond, boe' riep en wegging. (lachend) Gelukkig waren er altijd wel mensen in de zaal die ons steunden."
In 2010 ging het licht bij Annelies uit voor een tijd. Hoe is de groep daarmee omgegaan?
Jorunn: "Door voldoende vertrouwen te hebben, ook al verbleven we in een soort niemandsland. Alle lichtheid was uit Laïs verdwenen en over de toekomst werd er even niet meer gesproken. Het was bijzonder heftig, maar we zijn er met zijn drieën door geraakt."
Nathalie: "Gelukkig hadden Jorunn en ik de nodige zijprojecten en we leerden een andere kant van onze stem kennen. Dat konden we dan weer meenemen naar Laïs."
Jorunn: "Ik ben jarenlang onzeker geweest over alleen zingen. Met Laïs had je drie stemmen en vaak oude teksten die weinig interpretatie toelieten. Dat verandert wanneer je in je eentje een song moet dragen. Maar ook dat is een onderdeel van die zoektocht."
Nathalie: "Die ons vijf jaar geleden tot bij de midwinterconcerten bracht. Muzikaal gesproken mijn grootste voldoening. Drie stemmen omringd door de hemelse akoestiek van een kerk met een bas en viool, cello of harp als begeleiding. Laïs werd weer Laïs. Tijdens die tournee hebben we onze gemeenschappelijke deler teruggevonden."
Had je geen driedubbele cd nodig om die muzikale evolutie van 25 jaar te schetsen?
Jorunn: "We hebben streng moeten kiezen, maar zijn tevreden met het resultaat. En er staan ook vier nieuwe songs op die andere deuren naar de toekomst toe kunnen openen. We durven meer met leegte tussen de noten spelen en we zijn meer en meer gevoelig aan sfeerschepping. Volgend jaar gaan we opnieuw in kerken spelen, doen we een kleine tournee door Nederland en gaan we kleinkunstcovers brengen à la façon Laïs. Voldoende voedsel voor een nieuwe plaat daarna."
Dirk Fryns
Laïs' is uit bij Munich. De tournee 25 jaar Laïs' start vrijdag.
Je vindt alle info op www.laïs.be.