De seizoenswissel is voor sommigen de gelegenheid om even na te denken over onze planeet. En dat is geen overbodige luxe, want heel wat paradijselijke bestemmingen zijn oververzadigd door het toerisme. Zo werd het Thaise eiland Ko Tachai voor onbepaalde tijd gesloten voor het grote publiek.
De Kust en Ardennen schakelen een versnelling hoger.
In het licht van dit destructieve toerisme proberen alternatieven zich in de kijker te werken. De Kust rekent al jaren op dagjes- of weekendtoeristen om de lokale economie te laten draaien. En onlangs lanceerde Wallonië een charmeoffensief voor Belgische toeristen. Troeven genoeg: de Ardense bossen zijn een oase van rust. Wandelen, dieren observeren of gewoon lekker relaxen in een leuk huisje omgeven door groen... Ideaal voor wie op zoek is naar een kwaliteitsvol verblijf voor een relatief korte periode. Dit jaar staat trouwens in het teken van Buitengewoon Wallonië, een programma dat ongewone sites en logeerplekken voorstelt.
Fiets- en wandeltochten
Fietsers en wandelaars zijn een mooi voorbeeld van schoon toerisme, op voorwaarde dat ze de natuur respecteren uiteraard. Begin augustus huldigde de provincie Luxemburg de wandelroute Tussen Lesse en Lomme' in, een driedaags parcours van 78 kilometer door de bossen. Wandelaars kunnen gratis overnachten op kampeerterreinen of in een vakantiehuisje in de buurt.
Wie liever fietst, kan dankzij L'échappée belge' Wallonië ontdekken op twee wielen. Er staan zeven etappes op het programma, van het Signaal van Botrange tot Hannut, via Chaudfontaine, Marche-en-Famenne, Mariembourg, La Louvière Het vervoer kost je niks en logeren doe je in een erg betaalbaar hotel.
'Zacht' toerisme
Lokale overheden trekken almaar meer de kaart van dit zachte' toerisme. Blijft de vraag hoe die bezoekers kunnen bijdragen aan de lokale economie, vooral als ze wandelen of fietsen, hun gevriesdroogde maaltijden meebrengen en overnachten op een kampeerterrein.
Volgens blogger Julien Libert (sentiersduphoenix.be), die ook werkt voor de Toeristische Federatie van de Provincie Namen, is dat perfect mogelijk. «Na een weekendje wandelen of een dagje paardrijden, is er niks zo leuk als even napraten bij een aperitief of een etentje. En heel wat mensen willen nog altijd meer slaapcomfort dan een camping», zegt hij. En zelfs al blijven hun uitgaven vrij bescheiden, het grote voordeel is dat hun activiteiten niet zo'n destructieve impact hebben als het massatoerisme.
Wanneer toerisme een probleem wordt
Volgens de Wereldorganisatie voor Toerisme is het aantal reizigers in 2017 gestegen met 4%. Goed voor een nieuw record van 1,2 miljard toeristen wereldwijd. Tegen 2030 zou dat cijfer nog oplopen tot 1,8 miljard. Met alle gevolgen van dien. Het toenemende aandeel van transport (voornamelijk vliegtuigen en auto's) in de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen en het massatoerisme dat kusten betonneert en waterbronnen uitput, hebben verwoestende gevolgen. Sommige touroperators bieden duurzame oplossingen aan, zoals overnachtingen bij en activiteiten met locals. Verplaatsingen naar verre bestemmingen kunnen ook gecompenseerd' worden met giften aan organisaties die zich inzetten voor herbebossing, bijvoorbeeld. Maar die voorzieningen zijn nog weinig bekend.
Camille Goret
Toerisme duikt op in drie van de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen (SDG) van de VN. De SDG 8, die ijvert voor een gedeelde en duurzame economische groei en waardig werk voor iedereen, de SDG 12, die gericht is op het invoeren van duurzame consumptie- en productiewijzen, en de SDG 14, die als doel heeft oceanen, zeeën en mariene bronnen op een duurzame manier te beschermen en te exploiteren.