Onze planeet bestaat dan wel voor 70% uit water, het is niet altijd evident om er te vinden. Zowat 663 miljoen mensen hebben nog altijd geen toegang tot water en een derde van de wereldbevolking heeft geen correcte sanitaire voorzieningen. Voor de VN is het dus een prioriteit dat tegen 2030 iedereen toegang krijgt tot drinkbaar water tegen een betaalbare prijs.
De internationale gemeenschap heeft daarvoor in de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen enkele richtlijnen opgenomen. Ze benadrukt de noodzaak van een duurzaam beheer van de bronnen, zowel om de kwaliteit te verzekeren als de ecosystemen te beschermen. Grensoverschrijdende samenwerking kan ook nodig zijn om iedereen toegang te bieden zonder conflicten te veroorzaken. Want met de klimaatopwarming en de snelle bevolkingstoename vrezen sommige experts dat de toegang tot water het grootste risico op conflicten wordt.
Nu al tekorten
Het probleem van de toegang tot kwaliteitsvol water zou weleens een heel andere dimensie kunnen krijgen door de opwarming van het klimaat. De VN verwacht dat tegen 2050 minstens één persoon op vier in een land woont met een chronisch of frequent watertekort.
Dat risico is vooral de laatste maanden heel voelbaar geworden. Zo heeft Kaapstad al een tijdje te kampen met een ernstig watertekort. Gevreesd wordt dat de kranen binnenkort droog komen te staan en dat de bewoners in de rij moeten gaan aanschuiven voor een dagelijkse waterbedeling. Iedereen is opgeroepen om erg spaarzaam om te springen met water onder de douche of in het toilet. Maar het zijn druppels op een hete plaat. Ook al heeft de stad zijn waterverbruik bijna gehalveerd van 1,1 miljard naar 586 miljoen liter, het niveau van de reserves blijft dramatisch laag.
De overheid vreest voor chaos als er water zou moeten verdeeld worden. «Elke dag dreigen bij elk distributiepunt 5.000 mensen samen te komen. Een logistieke nachtmerrie», zucht Helen Zille, die aan het hoofd staat van de provincie West-Kaap. Misschien is het maar een voorsmaakje van wat onze planeet nog te wachten staat
Interview
"Overal ter wereld is beter waterbeheer broodnodig"
Marc Despiegelaere van de ngo Protos roept iedereen op om zich bewust te worden van zijn waterverbruik, direct of indirect.
Waarom het onderscheid tussen direct en indirect waterverbruik?
"We verbruiken allemaal direct water. Om te drinken, om ons te wassen, voor het huishouden Dat verbruik bedraagt gemiddeld 114 liter per dag per persoon. Maar er is ook het indirecte verbruik. Water dat gebruikt wordt om te produceren wat we consumeren. Die hoeveelheden liggen veel hoger, met een gemiddeld verbruik van 7.400 liter per dag per persoon."
Over welke producten gaat het dan?
"Om een steak van 200 gram te produceren, is 4.000 liter water nodig. Industrieel gefokte dieren eten onder andere geïmporteerde soja. Die komt vaak uit Brazilië. In bepaalde regio's ontstaan conflicten over het waterverbruik, want die landbouwculturen hebben enorme behoeften. Vee houden in weilanden, bijvoorbeeld in de Ardennen, is minder een probleem omdat het zich deels voedt met gras. Of neem nu de groene asperges die je het hele jaar door vindt in de supermarkt. Die komen uit Peru, waar ze verbouwd worden in zones waar de toegang tot water niet altijd evident is. Ook daar veroorzaakt dat sociale conflicten tussen landbouwers en burgers, van wie de toegang tot drinkwater in gevaar komt."
Zijn de inspanningen om ons directe waterverbruik te verminderen dan niet onbeduidend in vergelijking met wat we indirect verbruiken?
"Door het gebruik van zeep en chemicaliën kan de natuur niet zelf afvalwater zuiveren. We moeten dus zuiveringsinstallaties bouwen om al dat water te behandelen. Dat proces legt veel druk op het ecosysteem. Ons directe waterverbruik verminderen, verlicht die druk. Dat is dus even belangrijk als ons indirecte verbruik onder controle houden."
Camille Goret
De SDG's
