Geen duurzame ontwikkeling zonder een vreedzame samenleving. De redacteurs van de 16de van 17 duurzame doelstellingen hebben goed begrepen dat elke ontwikkeling van een regio nutteloos is en meteen zou afgestraft worden zonder een perspectief op vrede voor de inwoners.
«Gewapend geweld en onveiligheid hebben een verwoestend effect op de ontwikkeling van een land. Ze belemmeren de economische groei en veroorzaken vaak langdurig lijden onder de bevolking, generaties lang», zegt de VN. «Seksueel geweld, misdaad, uitbuiting en foltering zijn ook alomtegenwoordig in conflictgebieden of op plaatsen zonder rechtsstaat. Landen moeten maatregelen nemen om hun burgers die het meeste risico lopen te beschermen.»
Sterke instellingen zijn broodnodig
Vrede en veiligheid voor iedereen zijn alleen maar mogelijk in een context waarin de rechtsstaat de regel is. De redacteurs van de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen roepen overheden en gemeenschappen op duurzame oplossingen te vinden voor conflicten en onveiligheid, via doeltreffende instellingen.
«De versterking van de rechtsstaat en de bevordering van mensenrechten staan centraal in dit proces. Net als het reduceren van illegale wapenhandel en de versterking van de deelname van ontwikkelingslanden aan instellingen voor global governance», benadrukt de VN. En er is enorm veel werk aan de winkel. De internationale wapenhandel, bijvoorbeeld, werd in een rapport uit 2008 geschat op meer dan 1.200 miljard dollar per jaar. Om maar te zeggen dat er nog veel moet gebeuren om te komen tot een vreedzame samenleving. De enige garantie voor een duurzame ontwikkeling.
«Vanuit België kunnen we invloed hebben op wat er elders gebeurt»
De Commissie Justitie en Vrede sensibiliseert de Belgen voor internationale problemen, zoals de link tussen grondstofwinning en conflicten. «De smartphone is een symbolisch voorbeeld dat alle consumenten aanspreekt», zegt Agathe Smyth, pleitbezorgster van de organisatie.
Is het makkelijk om Belgen te sensibiliseren voor problemen aan de andere kant van de wereld?
«Er is een reële interesse en vraag naar informatie over conflicten in verafgelegen landen. Denk maar aan conflicten met betrekking tot de winning van grondstoffen. Sommige houden verband met de winning van mineralen, bijvoorbeeld in de DRC en Peru. Dat gaat elke Belgische consument aan, want die mineralen zitten in hun smartphones. Er is interesse voor die kwesties als we benadrukken dat wij de laatste schakel in de consumptieketen zijn.»
Hoe gaan jullie te werk?
«We sensibiliseren de burger via het verenigingsleven, universiteiten, scholen Vorig jaar hebben we een honderdtal leerkrachten opgeleid over verschillende problematieken. Zo wordt de boodschap aan heel wat leerlingen doorgegeven. Wat betreft de impact van de grondstofwinning op de inwoners van de DRC of Peru, sporen we iedereen aan zichzelf de vraag te stellen of het nodig is zo vaak een nieuwe smartphone te kopen. We informeren hen over de opties om een tweedehandstoestel te kopen, of over het bestaan van de FairPhone, een smartphone die de strijd aangaat tegen geprogrammeerde veroudering via de mogelijkheid bepaalde onderdelen te vervangen. Het feit dat er een alternatief bestaat, is een gelegenheid om jezelf in vraag te stellen.»
Hoe beïnvloedt dit de politiek?
«Onze inspanningen om consumenten te sensibiliseren, gaan gepaard met pleidooien bij de wetgevende macht. In het geval van de smartphones vragen we een wetgeving die de producenten meer transparantie oplegt. Die combinatie helpt om zaken geleidelijk aan te veranderen.» (cg)