De genderkloof wordt kleiner, maar is nog lang niet verdwenen. Ondanks de vooruitgang op sommige vlakken blijft er nog altijd veel ongelijkheid tussen mannen en vrouwen. België is een goede leerling, maar heeft het ook moeilijk om zijn tekortkomingen te corrigeren.
Par Liesbeth
Er bestaat niet zoiets als het zwakke geslacht. Dat is de boodschap van de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen (SDG's), die de empowerment van vrouwen willen versnellen en de gelijkheid tussen mannen en vrouwen willen bevorderen. Door in te zetten op de sensibilisering voor discriminatie van vrouwen en meisjes, en door preventief te strijden tegen de verspreiding ervan willen de SDG's duidelijk maken dat gendergelijkheid een fundamenteel mensenrecht is, waarvan de positieve gevolgen op het vlak van ontwikkeling van onschatbare waarde zijn.
Sinds het Ontwikkelingsprogramma van de Verenigde Naties (UNDP) die gelijkheid tot een van zijn prioriteiten maakte in de jaren 2000 is er heel wat vooruitgang geboekt, zowel in het onderwijs als op de werkvloer. Meer meisjes gaan naar school en in de meeste regio's zitten nu bijna evenveel meisjes als jongens op de basisschool. Daarnaast is ongeveer 41% van de betaalde werknemers buiten de landbouw nu een vrouw. In 1990 was dat nog maar 35%.
Hardnekkige ongelijkheid
Ondanks die vooruitgang blijft genderdiscriminatie bestaan in veel landen en op verschillende vlakken. Uitbuiting en seksueel geweld, toegang tot onderwijs of de arbeidsmarkt, ongelijke verdeling van huishoudelijk werk, levensverwachting, analfabetisme Zowel in het privéleven als op de werkvloer ondergaan vrouwen nog altijd allerlei soorten geweld. Het garanderen van hun sociale, economische of institutionele rechten blijft een vereiste voor het verbeteren van de status van vrouwen over de hele wereld.
België neemt een heleboel maatregelen om die verschillen uit te roeien, maar onberispelijk is ons land zeker niet. De kloof tussen mannen en vrouwen verkleint niet op alle vlakken. De strijd tegen discriminatie op de arbeidsmarkt en vooral op het gebied van verloning geraakt buiten adem. België zit op de goede weg, maar moet meer doen om economische gelijkheid te waarborgen en moet inspanningen blijven leveren om de vertegenwoordiging van vrouwen in overheidsinstanties of in hoge besluitvormingsposities te vergroten. Vergeet niet dat in België voor eenzelfde functie in hetzelfde bedrijf de gemiddelde jaarlijkse loonkloof tussen de geslachten schommelt tussen 22 en 20%.
Foto R.V.
Interview
De positieve evolutie in de strijd tegen genderdiscriminatie, waarvoor onze politici zich op de borst kloppen, moet genuanceerd worden, zegt Véronique De Baets van het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen (IGVM). Er is vooral meer socio-economische gelijkheid nodig.
Zit de strijd tegen discriminatie in België op de juiste weg?
"We hebben een erg uitgebreide antidiscriminatiewetgeving, zelfs in de Europese Unie. België heeft vooral nog veel werk op socio-economisch vlak, want daar is het wettelijk kader soms te beperkt en inefficiënt."
Geef eens een voorbeeld?
"Het klassieke voorbeeld is de arbeidsmarkt en bij uitbreiding de loonkloof. Ja, die kloof verkleint gestaag, maar er bestaan twee soorten berekeningen. Eerst op uurbasis. Een vrouw verdient per werkuur gemiddeld 7,6% minder dan een man. Dat is pure loondiscriminatie en kan wettelijk bestraft worden. Maar er wordt maar zelden klacht ingediend tegen een werkgever. De tweede vorm is op jaarbasis, waarbij meer rekening gehouden wordt met deeltijdse arbeid. Hier loopt de loonkloof omwille van loopbaanpraktijken op tot ongeveer 21%. Die discriminatie wordt niet door de wet bestraft omdat ze gelinkt is aan culturele ongelijkheden. Tot slot wordt ook discriminatie in verband met de kwaliteit van het werk niet in aanmerking genomen door een juridisch kader. Deeltijds werk, wat precairder is, neemt bijvoorbeeld toe in België en het zijn vooral vrouwen die het doen. De evolutie in de strijd tegen loondiscriminatie is positief, maar België moet meer inspanningen leveren om kwaliteitsvolle jobs te creëren."
Welke maatregelen kan de overheid nog nemen?
"Een betere taakverdeling in de privésfeer, bijvoorbeeld. Zolang dat niet gebeurt, zal de verdeling van betaald werk ook niet gelijk zijn. Behalve onderwijs, een van de belangrijkste pistes, kan de overheid het ouderschapsverlof verbeteren. Hoe flexibeler en gespreider dat kan opgenomen worden, hoe meer mannen ervan gebruik zullen maken. Idealiter moet het vaderschapsverlof ook verdubbelen (nu is dat tien dagen, op te nemen binnen de vier maanden na de geboorte) en deels verplicht worden, want 11% van de mannen ondervindt nog moeilijkheden om het op te nemen. Het IGVM is geen voorstander van systemen voor de overdracht van verlof tussen ouders die in andere landen bestaan. Die vervreemden vrouwen van de arbeidsmarkt en mannen van hun kinderen."
(gg)
www.igvm-iefh.belgium.be
De SDG's
In 2015 namen de Verenigde Naties 17 Duurzame ontwikkelingsdoelstellingen (Sustainable Development Goals of SDG's) aan. De bedoeling is de wereld tegen 2030 op het spoor van de duurzame ontwikkeling te zetten, door economische, sociale en ecologische problemen aan te pakken. Iedere week zoomt Metro, als SDG Voice in 2018, in op een van die doelstellingen.
