«De trein is goed voor 900.000 pendelaars per dag en 250 miljoen ritten per jaar», vertelt Nicolas Parent, het parlementslid van Ecolo dat mee aan de basis ligt van een ontwerpresolutie in de strijd tegen seksuele intimidatie en agressief gedrag op het spoor. «Het is dan ook van het grootste belang dat we daar de strijd aanbinden tegen die wanpraktijken.» Het is des te dringender om de koe bij de horens te vatten omdat de federale regering de zaak wat heeft laten aanslepen, merkt hij op. Op gewestelijk niveau is er nochtans wel al vooruitgang geboekt rond geweld en seksisme op het openbaar vervoer. «De trein staat ook voor de vrijheid om te reizen», stelt hij. «Als je je op het spoor slecht op je gemak voelt, kun je niet langer ongehinderd genieten van dat recht om je vrij te verplaatsen. Dat is op zich dus een fundamentele kwestie.»
«De gezondheidscrisis polariseert de maatschappij en zet het samenleven onder druk», zegt Marianne Hiernaux, woordvoerster van de spoorwegmaatschappij. «Treinen en stations maken integraal deel uit van die samenleving. Net zoals op alle andere plaatsen is die verandering dus ook daar merkbaar.» In 2020 registreerde de NMBS 864 klachten van haar personeelsleden (slagen en verwondingen, geweld, bedreigingen en beledigingen). «De NMBS neemt de veiligheid van haar klanten en medewerkers bijzonder ernstig», benadrukt de woordvoerster.
Huidige maatregelen
● Het netwerk wordt nu al permanent in de gaten gehouden. «We analyseren de behoeften en zetten vervolgens teams in waar ze nodig zijn, in functie van de lijnen, de stations en het moment van de dag», legt Marianne Hiernaux, de woordvoerster van de spoorwegmaatschappij, uit. Naast die doelgerichte controles zijn er ook «controlekamers» die de situatie met camera’s overschouwen. Die virtuele patrouilles ondersteunen het werk van Securail.
● «Iedereen kan ook bellen naar 0800 30 230», stipt de woordvoerster aan. «Op dat gratis nummer kun je elke onveilige situatie melden. Op die manier kan Securail in real time teams uitsturen.»
● De NMBS bevestigt ook dat ze blijft werken aan betere maatregelen in haar strijd tegen geweld op het spoor. In de nabije toekomst staan trouwens nieuwe acties op stapel.
● Tot slot herinnert de NMBS eraan «dat er in elke trein minstens één begeleider aanwezig is en rondloopt. Zij blijven de belangrijkste contactpersoon voor de reizigers. Hun voornaamste opdracht is om de veiligheid van de klanten te verzekeren.»
Concrete voorstellen
Deze week heeft Groen/Ecolo dus in het Parlement een ontwerpresolutie ingediend met een reeks maatregelen die de strijd tegen intimidatie en agressie op het spoor moeten versterken. De tekst wil een globaal antwoord bieden op die praktijken.
● Preventie: De groene parlementsleden dringen erop aan om permanent preventiecampagnes te voeren. Die moeten zich tegelijk richten tot de slachtoffers en de getuigen «maar ook tot de daders, om hen te herinneren aan de straffen die ze riskeren», onderstreept Nicolas Parent, die het ontwerp opgesteld heeft.
● Meldingen: Er moet een discrete en directe waarschuwingsdienst in het leven geroepen worden [bijvoorbeeld een alarmknop of een chat via de app van de NMBS]. Die kan de treinbegeleiders en de mensen van Securail rechtstreeks op de hoogte brengen van ongewenst gedrag.
● Opleiding: Het is ook nodig om het personeel beter op te leiden, zodat ze kunnen omgaan met intimidatie en agressie. Bovendien is er nood aan meer personeel bij Securail en de spoorwegpolitie, en in het algemeen aan meer diversiteit binnen de NMBS.
● Opvolging: Daarnaast roept de tekst op om de klachten beter te registreren en op te volgen. Het Openbaar Ministerie moet strafbare feiten ook effectiever vervolgen, «zodat de daders niet ongestraft blijven.» De NMBS sluit zich aan bij die oproep.
● Toezicht: Tot slot verzoekt de ontwerpresolutie de NMBS om nog meer en beter toezicht te houden op haar netwerk. Daarmee wordt bedoeld dat de maatschappij problematische lijnen en plaatsen in de stations en aan boord van de treinen moet identificeren, zodat ze daar meer personeel kan inzetten.