Het nieuwe griepvirus is recent opgedoken en werd tot 'G4' (volledig 'G4 EA H1N1') gedoopt. Genetisch gezien is het afkomstig van de H1N1-stam, waartoe ook het zogenoemde Mexicaanse griepvirus behoort dat in 2009 een pandemie veroorzaakte. Het virus wordt gedragen door varkens, maar is al overgesprongen naar mensen. Verschillende varkenshouders zijn immers al besmet geraakt.
Er is nog geen bewijs dat het nieuwe virus ook van mens op mens doorgegeven kan worden. Volgens de auteurs van de studie, wetenschappers van verschillende Chinese universiteiten en van China's Centrum voor Ziektebestrijding en -Preventie, bezit het varkensgriepvirus echter "al de essentiële kenmerken om zeer aanpasbaar te zijn om mensen te besmetten". Hun grootste vrees is dus dat het virus muteert en zo onderling mensen kan besmetten, wat het risico op een pandemie groot maakt.
Hoogst besmettelijk
Het onderzoek waar de recent gepubliceerde paper over gaat, werd uitgevoerd tussen 2011 en 2018. De onderzoekers namen daarbij 30.000 neusuitstrijkjes bij varkens in slachthuizen in 10 Chinese provincies en een dierenziekenhuis, waardoor er 179 varkensgriepvirussen afgezonderd konden worden. Bij testen op dieren - onder andere op fretten, die vaak gebruikt worden in grieponderzoeken omdat ze gelijkaardige symptomen als mensen vertonen - bleek het specifieke G4-virus echter hoogst besmettelijk te zijn.
Het virus veroorzaakte ook zwaardere symptomen bij fretten dan andere virussen, en bovendien bleek het zich te kunnen vermenigvuldigen in menselijke cellen. Tests wezen uit dat immuniteit tegen de gewone griep geen bescherming biedt tegen G4.
"Zorgwekkend"
Het nieuwe varkensgriepvirus is er al in geslaagd over te springen naar mensen, zo bleek uit het feit dat 1 op 10 varkenshouders en in totaal 4,4% van de gehele populatie al antilichamen voor G4 in het bloed had. Voor besmetting van mens op mens werd nog geen bewijs gevonden, maar de onderzoekers stellen wel dat het "zorgwekkend is dat de menselijke besmetting met het G4-virus verder bij mensen kan muteren en het risico op een menselijke pandemie verhoogt."
De auteurs van de studie roepen op tot dringende maatregelen voor mensen die met varkens werken. Volgens James Wood, hoofd van het departement dierengeneeskunde aan de universiteit van Cambridge, is de studie "een heilzame herinnering dat we constant risico lopen op nieuwe zoönotische (ziekteverwekkers die overspringen van dier naar mens, nvdr.) pathogenen." "Gekweekte dieren - waarmee mensen meer contact hebben dan met dieren in het wild - kunnen de bron zijn van belangrijke pandemievirussen", besluit hij in The Guardian.