Little Joe' vertelt het verhaal van de plantenwetenschapper (en alleenstaande moeder) Alice, die op zoek is naar haar eigen geluk. De film ging in wereldpremière op het festival van Cannes en stond in oktober ook op het programma van Film Fest Gent, waar we bij Jessica Hausner aan tafel schoven.
Little Joe' gaat over een plant die een geur afscheidt waar je gelukkig van wordt. Bestaat zo'n geur überhaupt?
Jessica Hausner: «De centrale vraag in de film luidt: wat is geluk? Vindt Alice uiteindelijk het ware geluk? Je kan niet weten of de plant echt werkt, en daarin ligt de hele dubbelzinnigheid van de film. In de grond is geluk misschien heel anders dan we verwachten.»
De film mikt voluit op ambiguïteit. Werkt het omdat het per definitie onmogelijk is om een geur of een gevoel te filmen?
«Precies maar ik probeer het toch. (lacht) Dialogen helpen weliswaar, maar een film moet het wel in de eerste plaats van de beelden hebben. Mijn films zijn zoals puzzels waarin stukjes ontbreken. Ik heb zelf niet alle antwoorden. Ik nodig de kijker uit om actief deel te nemen aan de film. Aan het eind van de rit beschikt niemand over alle antwoorden. We proberen met z'n allen om een bepaalde zin te geven aan ons leven. Maar dat speelt zich allemaal tussen onze oren af.»
Waarom lukt het Alice maar niet om zich gelukkig te voelen?
«Omdat ze een zwaar schuldgevoel met zich meedraagt. Veel moeders worstelen daarmee. Alice heeft schrik dat ze haar zoontje zal verliezen omdat ze te veel tijd investeert in haar werk. Haar therapeut zegt haar dat ze zich niet moet laten beïnvloeden door dat schuldgevoel, en uiteindelijk lukt het haar ook om het te overwinnen. Little Joe' heeft dus een soort happy end. Je kan het een feministische boodschap noemen die in de film verstopt zit. En hij heeft het eigenlijk ook over moederschap.»
Moeder zijn wordt vaak beschouwd als het opperste geluk. Is dat dan niet zo?
«Ik stond er alvast van versteld dat ik nog altijd even graag mijn werk deed toen ik een kind kreeg. (lacht) Natuurlijk hou ik zielsveel van mijn zoontje. Maar ik dacht dat alles voortaan rond hem zou draaien. Ik ging ervan uit dat mijn werk mij niet meer zou boeien, en dat ik onbekend en arm zou eindigen. (lacht) Het idee dat een moeder voor alles van haar kind moet houden, zit nog diep in onze samenleving gebeiteld. Little Joe' is er ook van doordrenkt.»
Little Joe' mocht deel uitmaken van de officiële selectie op het festival van Cannes, en hoofdactrice Emily Beecham kreeg er een prijs voor haar vertolking als Alice. Met welke gevoelens kijk je terug op de hele ervaring?
«Ik was enorm blij toen ik hoorde dat we geselecteerd waren voor de officiële competitie. Little Joe' heeft in Cannes veel aandacht gekregen en we hebben er de film aan veel landen kunnen verkopen. Ik koester nog heel levendige herinneringen aan de prijsuitreiking. Ik was totaal niet nerveus omdat ik wist dat Emily op het podium moest stappen en niet ik. (lacht) Maar ik was heel trots op haar en op het werk dat we samen geleverd hadden.»
Behalve Little Joe' waren slechts drie andere films in de competitie van de hand van een vrouwelijke regisseur. Was dat een belangrijk gespreksthema?
«Ja, toch wel. Het is zeker zo dat het grote publiek zich daar sinds #MeToo meer van bewust is. De festivals en de andere instituten staan bovendien meer onder druk om zich meer open te stellen voor vrouwen. Dat stemt me zeer gelukkig. Ik vind het onwaarschijnlijk dat het zo lang geduurd heeft, en ik hoop dat het niet zal stoppen. Ik hoop dat vrouwen steeds meer op de eerste rij zullen komen zitten.»
Elli Mastorou