Een eerste langspeelfilm in de zalen brengen, is per definitie een stresserende bezigheid. Voor Mathieu Mortelmans is het niet anders, ook al heeft hij al een redelijke staat van dienst met drie kortfilms (alle drie in het Frans) en afleveringen aan een tv-series als 'Familie', 'Vermist' en 'Gent-West'. In zijn regiedebuut 'Bastaard' haalt hij onder meer Koen De Bouw en Tine Reymer voor de camera, voor een verhaal dat tegelijk wil verrassen, ontroeren en schokken.
Hoe is Bastaard' ontstaan?
Mathieu Mortelmans (foto links): "Jan Pepermans en Stefanie Vanhecke, de scenaristen van de film, hadden soort pitch uitgewerkt op tweetal pagina's. Daar ben ik dan op gesprongen. Het oorspronkelijke idee was de vraag Hoe kan een gezin omslaan door de komst van een vreemde?'. In de eerste versie was het een welgesteld gezin dat een pleegkind in huis haalt, maar dat hebben we uiteindelijk omgegooid. Nu bevindt het gezin zich in een kwetsbare positie en gaat het om schuldgevoelens en rouwverwerking."
Heb je research verricht naar hoe gezinnen omgaan met de dood van een kind?
"Ja, maar dat was eigenlijk niet nodig. Ik ben zelf opgegroeid in een gezin waar een kind gestorven is. Voordat mijn beide broers en ik geboren werden, hebben mijn ouders een eerste kind verloren, weliswaar aan wiegendood. Jan Pepermans weet ook wat het betekent. Dat is zeker onbewust mee in het verhaal geslopen. Mijn moeder had me altijd gezegd dat ze nooit een film zou willen zien waar kinderen in sterven, en in mijn eerste langspeelfilm is het al zover." (lacht)
Voor de rol van de indringer' doe je een beroep op een nieuwkomer, Bjarne Devolder. Hij is een ware ontdekking, mag ik zeggen.
"Dat vind ik ook. Ik heb in totaal ongeveer 150 mensen gezien voor die rol. Mijn casting director Ann Willems en ik hebben Bjarne gevonden op het Conservatorium in Antwerpen, waar hij in het tweede jaar zat. We zijn naar alle eindwerken van alle scholen gaan kijken. In het begin hebben we ook een open casting georganiseerd. Dan krijg je echt van alles binnen."
Als je zo'n open casting organiseert, merk je dan dat er in Vlaanderen nog veel onontgonnen acteertalent rondloopt?
"Er is geen gebrek aan talent, maar je ziet ook een generatie van YouTubers en vloggers, die denken dat acteur zijn hetzelfde is als gewoon voor de camera staan. Veel mensen sturen zomaar iets in omdat ze het ook eens willen proberen. Dat is verschrikkelijk om naar te kijken. Ze lijken te denken dat iedereen wel kan acteren, maar de gevoeligheid en techniek waarmee Bjarne naar de set kwam, heeft hij duidelijk geleerd op de toneelschool. Het belang van een goeie opleiding valt niet onderschatten. Je hebt techniek nodig. 'Bastaard' is ook is een heel technische film. Ik investeer als regisseur altijd veel in die kant van mijn films, in de kadrering en de voorbereiding. Dat kan je niet maken met ongeleide projectielen voor de camera."
De films die je maakt, zijn opvallend donker en ernstig. Dat is des te opmerkelijker als je weet dat je ook een alter ego hebt: Gunther Vismäth, een kitscherige charmezanger, te bewonderen op YouTube.
(lacht) "Ha, Gunther zit wel in de film, hoor. Je hoort zijn muziek in de supermarkt! Gunther is nooit ver weg bij mij. Ik sluit niet uit dat ik dit jaar nog eens zijn pak zal aantrekken. Kijk, ik hou van comedy, maar het is heel moeilijk om iets te vinden dat goed genoeg geschreven is. Mocht iemand als Tim Van Aelst ('Wat Als?', 'Safety First', nvdr) me iets voorstellen, dan zal ik geen twee keer twijfelen. Ik wil me als regisseur ook niet beperken tot één genre. Maar het is nu eenmaal zo dat misdaad en de schuldvraag en de duisternis in de mens me meer aantrekken. Misschien komt het omdat ik in het leven iemand ben die graag grappen maak en onnozel doe. Dan ben ik liever zo dan het tegenovergestelde, iemand die comedy maakt en in het leven depressief rondloopt."
Ruben Nollet / @rubennollet