U omschreef 2014 als een «rampjaar», met 400 doden op de Vlaamse wegen. Maar voorlopig brengt 2015 slechts lichte beterschap.
Weyts: «De afgelopen tien jaar was er een sterke daling van het aantal verkeersdoden, maar de laatste jaren is er inderdaad een stagnering. Dat is frustrerend. De conclusie is dat het laaghangend fruit is geplukt. Tegelijk situeert de daling zich vooral bij bestuurders en inzittenden. Bij de zwakke weggebruikers zien we veel te weinig resultaat, zeker in vergelijking met onze buurlanden. De schande van de 400' mogen we niet aanvaarden.»
Wat wil u daaraan doen?
«Om te beginnen hebben we het Vlaams Huis voor Verkeersveiligheid opgericht. (zie inzet) Dat is nu volledig rond: de samenstelling ligt vast en morgen staat al de eerste vergadering geprogrammeerd. Hun eerste opdracht is een nieuw Verkeersveiligheidsplan, want het vorige dateert al van zo'n tien jaar geleden. Verder zullen ze ook werken aan de klassieke fundamenten van de verkeersveiligheid.»
«Daarnaast is er ook de hervorming van de rijopleiding. Op dat vlak hebben we al stappen gezet, met het vastleggen van de eindtermen. Voortaan worden ook vaardigheden van hogere orde vereist, zoals het kunnen rijden in uitzonderlijke weersomstandigheden.»
«Tot slot zetten we ook in op het repressieve. Zo werd het aantal trajectcontroles gevoelig uitgebreid. Niet alleen op de autosnelwegen, maar vooral ook op de gewestwegen, want daar vallen vier keer zo veel slachtoffers.»
Volgens VAB is de kwaliteit van de snelwegen heel slecht.
«Dat is wat bij de haren getrokken. Het gros van de ongevallen wordt niet veroorzaakt door de infrastructuur, maar door het menselijk falen van de bestuurders. Daarom zullen de komende maanden nieuwe campagnes opduiken, waaronder ook BOB. Los daarvan hebben we een onderhoudsplan uitgerold, met grote investeringen in de vernieuwing van de snelwegen. Intussen verkeert al 85% in goede of aanvaardbare staat en tegen volgend jaar willen we de focus verleggen naar de gewestwegen. Al gaat dat natuurlijk gepaard met hinder voor de weggebruikers. (fijntjes) En dan zijn diezelfde instanties de eersten om te zeggen : Moet dat nu ?'»
U wordt bestempeld als een koele minnaar van het openbaar vervoer. Terecht?
«De vraag is wie de grootste pleitbezorger is: diegene die enkel focust op de prijs of diegene die ervoor kiest om erin te investeren dankzij de afschaffing van het gratis-beleid. We besparen op werking en tarieven, maar niet op investeringen. Door in te zetten op snelheid en comfort kan je de mensen beter verleiden om hun wagen te laten staan.»
Sommigen hebben het gevoel dat ze meer moeten betalen voor minder openbaar vervoer.
«Het verdwijnen van enkele belbussen wordt aangegrepen om te beweren dat er minder is. Nochtans is het tegenovergestelde waar. De laatste drie jaar werd geïnvesteerd in 400 nieuwe bussen en 88 nieuwe trams, aangevuld met doorstromingsmaatregelen ter waarde van 17 miljoen euro. Op die manier krijgt het openbaar vervoer net een boost, want de capaciteit en de kwaliteit nemen toe.»
Wat heeft de nieuwe beheersovereenkomst in petto?
«De inzet daarvan is een beter openbaar vervoer tegen een betere prijs. Dat willen we bereiken door meer vraaggestuurd te werken, in plaats van de socialistische dogma's dat iedereen een halte moet hebben op 750 meter van zijn deur. Maar voor het zover is, zullen we de huidige beheersovereenkomst nog een jaartje moeten laten doorlopen.»
Hoe ziet u de verhouding tussen De Lijn en de NMBS?
«Het spoor is de ruggengraat van ons openbaar vervoer. Tegelijk moeten we kijken hoe alles beter op elkaar kan aantakken'. Je moet mensen niet per se verleiden om van punt a tot punt b de wagen te laten staan, maar wel om dat tenminste op een deel van hun traject te doen. Daarom moeten we meer verkeerswisselaars creëeren, waar je de overstap kan maken. In die zin kunnen parkings - waarvan de NMBS er heel wat heeft - bijzonder nuttig zijn.»
Intussen wordt niet geraakt aan bedrijfswagens.
«De loonlasten zijn al torenhoog. Als we het fiscaal voordeel op de bedrijfswagens zouden schrappen, schieten we onszelf nog meer in de voet. Wel moeten we werknemers de keuze laten: ze kunnen het bedrag besteden aan een bedrijfswagen, dan wel aan alternatieve vervoersmodi, zoals een treinabonnement.»
Beschouwt u ook de fiets als een valabel alternatief?
«Zeker weten. Met een elektrische fiets kan je je snel verplaatsen, zonder dat je bezweet op het werk aankomt. Daarom willen we 80 fietsostrades aanleggen en loopt er een grootschalig fietsonderzoek. Ik kom ook met een fietsplan, waarbij we proberen om alles meer te coördineren.»
Zo scoort u goede punten qua duurzaamheid.
«Dat klopt, al ben ik realistisch genoeg om te beseffen dat je de mensen daarmee niet gaat overtuigen. In plaats van het vermanende vingertje kom ik met harde economische argumenten: de fiets is snel en comfortabel.»
Tot slot: de Week van de Mobiliteit is een Europese campagne. Wat verwacht u op dat niveau?
«Volgens het Planbureau zal het vrachtverkeer tegen 2030 met 50<UN>% toenemen. Dat is niet bepaald een rooskleurig vooruitzicht. In Vlaanderen investeren we daarom in alternatieven, zoals de waterwegen. Zo zijn we volop bezig met het verhogen van de bruggen over het Albertkanaal. Maar er is ook het Seine-Scheldeverhaal, een project van 5 miljard euro dat Vlaamse havens moet verbinden met Parijs, waarvoor Europa ons een serieuze subsidie geeft. Wel, op die manier investeren in alternatieven, dat moeten ze blijven doen.»
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Morgen schiet het Vlaams Huis voor Verkeersveiligheid uit de startblokken. Om een einde te maken aan de vernsippering en een uniforme aanpak te garanderen vanuit verschillende standpunten, wil minister Weyts met dat nieuwe orgaan alle actoren verenigen. Grote en minder grote spelers, maar bijvoorbeeld ook de magistratuur. Aan de vooravond van de eerste meeting, biedt Metro een exclusieve blik op de samenstelling:
VAB, in beurtrol met Touring
TLV, in beurtrol met Febetra
Febiac, in beurtrol met Traxio
Rondpunt, in beurtrol met OVK
het Departement Mobiliteit
en Openbare Werken
Vlaamse Stichting Verkeerskunde
Fietsersbond
Vlaams Forum Verkeersveiligheid
VVSG
GOCA
de geïntegreerde politie
de magistratuur
de onderzoekswereld