De opzet van de studie was om in afwachting van een vaccin tegen het coronavirus na te gaan welke bestaande geneesmiddelen nog kunnen helpen bij de strijd tegen het coronavirus. Het voordeel van al bestaande geneesmiddelen is immers dat ze in veel gevallen al veilig zijn bevonden, wat ze onmiddellijk inzetbaar maakt. De onderzoekers analyseerden meer dan 12.000 medicijnen, 's werelds grootste verzameling van bekende geneesmiddelen.
Uit de resultaten van laboratoriumtests op menselijke longen bleek dat 21 medicijnen kunnen voorkomen dat het Covid-19-virus zich verder vermenigvuldigt. Ook werd er getest of sommige medicijnen de werkzaamheid van remdesivir, een medicijn dat ontwikkeld voor ebola maar effectiever bleek tegen corona, konden verbeteren. En met succes: vier middelen bleken een positief effect te hebben op de werking van remdesivir.
Uitschieters
Van de 21 effectieve medicijnen zijn er dertien die al eerder klinisch getest zijn en dus veilig toegediend kunnen worden aan coronapatiënten. Het antihistaminicum astemizol en clofazamine (dat gebruikt wordt voor de behandeling van lepra) zijn zelfs al officieel goedgekeurd door de Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA).
De studie breidt de mogelijke opties voor coronapatiënten aanzienlijk uit, vertelt onderzoeker Sumit Chanda. Bovendien lijken een aantal medicijnen extra waardevol te zijn. Clofazamine, hanfangchin A, apilimod (dat oorspronkelijk werd ontwikkeld voor de behandeling van auto-immuunziekten, nvdr) en ONO 5334 (een middel dat wordt ingezet bij broze botten en snelle botontkalking, nvdr) zijn volgens Chanda "de beste korte termijn opties voor een effectieve behandeling van Covid-19".
"Veelbelovend"
Ook andere, externe experts vinden de resultaten veelbelovend. Dat de studie zo grootschalig is uitgevoerd, vinden ze daarbovenop indrukwekkend. Viroloog Ian Jones van de universiteit van Reading plaatst echter ook een kanttekening: Het nadeel van de genoemde geneesmiddelen is dat ze zo vroeg mogelijk moeten worden toegediend om de door het virus veroorzaakte schade te stoppen."
Dat betekent dat de effectiviteit van de medicijnen mogelijk fel vermindert als het virus de longen al heeft geïnfecteerd. Het ideale scenario is volgens Jones dat mensen dus op grootschalige basis tegelijk getest worden, zodat iedereen zo snel mogelijk behandeld kan worden en ook de kans op besmetting van anderen aanzienlijk wordt verminderd.
Eerdere doorbraken
De 21 potentiële coronamedicijnen moeten nu nog uitvoerig getest worden in dieren en nagebootste menselijke weefsels. Zijn ook die resultaten positief, wordt de FDA benaderd om klinische proeven te organiseren en goedkeuring als behandeling voor Covid-19 te verkrijgen. De zoektocht naar nieuwe medicijnen gaat hoe dan ook verder, want het is belangrijk om veel opties te hebben wanneer het virus resistent wordt voor een of meerdere middelen.
Eerder bewezen al twee andere bestaande medicijnen, remdisivir en dexamethason, effectief te zijn tegen het coronavirus. Dexamethason is een oud, vrij verkrijgbaar en goedkoop steroïde dat de mortaliteit van Covid-19 verlaagt. Remdesivir is een middel dat het herstel na een coronabesmetting met 31% versnelt en mogelijk ook de overlevingskansen verhoogt.