Is er leven op Mars? Het is een kwestie die de wetenschap en de nieuwsgierige mensheid al eeuwen bezighoudt. Dankzij het wetenschappelijk werk van Italiaanse onderzoekers staan we echter een stap dichter bij het antwoord. Het nieuwe onderzoek van de Italianen is een vervolg en uitbreiding van hun onderzoek uit 2018. Toen ontdekten ze met behulp van een radarinstrument aan boord van ESA's (European Space Agency) Mars Express dat er zich onder het bevroren oppervlak vlakbij Mars' zuidpool een zoutwatermeer met mogelijk vloeibaar water - een cruciaal element voor leven - bevond.
Maar andere wetenschappers bleven sceptisch dat er werkelijk vloeibaar water aanwezig was onder het ijs. Met het nieuwe onderzoek, dat maandag gepubliceerd werd in het vakblad Nature Astronomy, is daar nu meer bewijs voor. "We zijn nu veel zekerder", zegt onderzoekster Elena Pettinelli van de Roma Tre Universiteit aan nbcnews. "We hebben veel meer waarnemingen gedaan en we hebben de gegevens op een compleet andere manier verwerkt".
Microscopisch leven
Pettinelli en haar team verzamelden dit keer 134 waarnemingen van de Mars express van 2012 tot 2019 - meer dan vier keer zoveel waarnemingen dan voordien en over een dubbel zo lange periode. Ze gebruikten ook een nieuwe techniek die tevens gebruikt wordt om ondergrondse meren te vinden op Antarctica. De resultaten geven aan dat er een 'lappendeken' van verschillende ondergrondse meren in de regio te vinden is - één groot omgeven door verschillende kleintjes. Hoe diep de meren zijn, is niet bekend, maar ze bevinden zich ongeveer 1,6 kilometer onder de oppervlakte.
Op aarde zijn er ook enkele meren onder het ijs te vinden, zoals bijvoorbeeld het Vostok-meer, dat zich 4 kilometer onder de Zuidpool bevindt. Die meren zitten vol bacterieel leven, wat de hoop doet oplaaien dat er ook microscopisch leven schuilt in de zoutwatermeren op Mars. In dat geval zou het kunnen gaan om overblijfselen van het leven dat miljarden jaren geleden mogelijk aanwezig was in de oceanen en rivieren - voor hun bestaan is wel veel bewijs - op de rode planeet.
De meren zijn volgens het Italiaanse onderzoeksteam waarschijnlijk extreem zout en koud, al kan dat op de radarbeelden niet worden bevestigd. Steve Clifford van het Planetair Wetenschapsinstituut in Arizona, die ook meewerkt aan de Mars Express-missie, denkt echter dat het ondergrondse water gewoon gecreëerd wordt door de ijzige sedimenten die gesmolten worden door de interne hitte van de planeet. In dat geval is het water niet zo zout en koud.
Wetenschappelijk wantrouwen
Maar er zijn ook wetenschappers die de studie in zijn geheel niet vertrouwen. Volgens planeetwetenschapper Jack Holt van de Universiteit van Arizona is Mars simpelweg te koud voor water, zelfs al is het extreem zout. Volgens hem zouden er ook bronnen die langs de rand van de poolkap naar buiten stromen te zien moeten zijn als de interpretatie van de Italiaanse onderzoekers gevolgd wordt - maar die bronnen zijn er niet. Holt, die met de radar van de Mars Reconnaissance satelliet werkt, zegt dat elke beschrijving van "meren" misleidend is. "Onregelmatig, nat sediment is de best mogelijke uitkomst", besluit hij.
De Mars Reconnaissance satelliet heeft nog nooit enige tekens van vloeibaar water gevonden op de planeet. Volgens de onderzoekers van de Mars Express komt dat omdat ze verkeerde golflengten gebruiken om waarnemingen te majen.