Waar is het misgelopen?
Het was informateur Edith Schippers die de gesprekken op de spits dreef. "Tijdens het weekeinde heb ik de vier fractievoorzitters elk afzonderlijk gevraagd maandag 15 mei tot besluiten te komen, omdat uitstel geen nieuwe inzichten zou opleveren", schrijft Schippers in haar eindverslag, dat een A4'tje lang is. Onder die druk strandde de formatie. "Het liep niet vast op ieders inzet maar echt op de inhoud", klinkt het. De meningsverschillen waren te groot. Vooral op het thema migratie beten de onderhandelaars hun tanden stuk.
Wat nu?
De Tweede Kamer bespreekt vandaag het verslag van Schippers. Daar zal ook een nieuwe informateur aangesteld worden - mogelijk opnieuw Schippers - om het speelveld opnieuw te verkennen. Dat is nodig omdat er geen enkele combinatie van partijen is die nu onmiddellijk voor de hand ligt.
De ChristenUnie komt vaak naar voren als alternatief voor GroenLinks in een coalitie met VVD, CDA en D66. Die coalitie levert evenwel geen stabiele meerderheid op. Zo zouden de vier partijen maar een zetel op overschot hebben in de Tweede Kamer. Ook inhoudelijk loopt niet elke partij warm voor de ChristenUnie, vooral de leider van D66 Alexander Pechtold niet. Zijn voorwaarde om met VVD en CDA rond de tafel te zitten, was dat ook GroenLinks een stoel moest krijgen.
Wat zijn de alternatieven?
De alternatieven hebben nog minder kans op slagen dan een coalitie met ChristenUnie. Zo zou VVD, CDA en D66 in zee kunnen gaan met de PvdA, maar de sociaaldemocraten leden de grootste verkiezingsnederlaag uit de parlementaire geschiedenis. Dat zou de geloofwaardigheid van de regering niet ten goede komen.
Ook een minderheidsregering is een optie. Of dan toch een kabinet met PVV, maar door met Geert Wilders aan tafel te gaan zitten, zou vrijwel elke partij een verkiezingsbelofte verbreken.