Je hoort het vooral bij het ochtendgloren en bij de avondschemering. Het' is het merkwaardige en karakteristieke geluid van burlende herten. Elke herfst, als de vergeelde bladeren de Ardense bossen een typische tint bezorgen, is die rauwe, diepe oproep terug van weggeweest. Dan is voor de bronstige herten namelijk de tijd aangebroken om hun gezag op hun roedel hinden te laten gelden.
Met hun controle over de wijfjes stellen de hertenbokken hun nageslacht veilig, maar ze verwerven dat gezag niet zonder slag of stoot. Het mannetje moet de aanvallen van de om de roedel heen zwervende concurrenten voortdurend afweren. En om die vrijers op afstand te houden, zijn er geen twee oplossingen. Het komt er eerst en vooral op aan fysiek aanwezig te zijn: de bok nadert het andere mannetjeshert en probeert die te intimideren met een krachtig burlen. Mist dat manoeuvre zijn uitwerking, dan zit er weinig anders op dan kop tegen kop, gewei tegen gewei op elkaar in te beuken.
"Stoor de herten zo min mogelijk"
Een hert horen burlen vergt wel een inspanning. Hoewel het vaak volstaat om tijdens het juiste jaargetijde de bossen in te duiken, manen dierenspecialisten toch tot voorzichtigheid. "Het is beter om met een gids te gaan, zodat je de herten zo min mogelijk stoort", aldus een gids van het Wildpark in Han-sur-Lesse. En terecht! "De voortplantingstijd is van groot belang voor het voortbestaan van de soort. De aanwezigheid van bezoekers mag het mannetje niet van zijn harem scheiden. Het zou zomaar kunnen dat de hinden dan worden bevrucht door een andere, zwakkere bok, die aan het kortste eind zou trekken mocht het tot een gevecht komen. Dat is zeker geen anekdotisch detail, want het is dankzij deze natuurlijke selectie dat de soort zichzelf in stand kan houden. Puur en alleen omdat alleen de sterkste dieren nakomelingen produceren."
In het wildpark zijn de herten de aanwezigheid van mensen gewend en laten ze hun ritueel dus niet zo makkelijk onderbreken. De dieren zijn niet mensenschuw en je kan ze zonder moeite observeren. In volle natuur is het een stuk moeilijker om dat schouwspel te bewonderen. De kans is groot dat de dieren het op een lopen zetten nog voor de bezoekers ze hebben kunnen spotten. "Je moet het bos goed kennen om te weten in welke richting de dieren trekken", weet Michel D'Oultremont, gespecialiseerd in het fotograferen van wilde dieren. Voor hem is de bronsttijd "een van de hoogtepunten van het leven in de Ardense bossen." "Maar", waarschuwt deze ervaren toeschouwer, "het duurt jaren voor je de bossen goed genoeg kent om dit soort momenten te kunnen vastleggen."
(cg)