Kleuterleiders worden opgeleid om jonge kinderen in de kleuterklas te helpen ontwikkelen, waarbij een sterke nadruk ligt op de taalontwikkeling. "Kleuters hebben de ideale leeftijd om een actieve woordenschat, woorden die het kind zelf gebruikt, te verwerven. In de kleuterschool hecht men dan ook veel belang aan spreken om de kleuters een basiswoordenschat aan te leren", aldus Gitte Truijen, bachelor in de logopedie (Thomas More Hogeschool). In haar scriptie ging zij na of kleuterjuffen ook buiten de schoolmuren gebruik maken van die vaardigheid. Met andere woorden: of kleuterjuffen ook de taalontwikkeling van hun eigen kinderen thuis sterk stimuleren.
Opleiding of persoonlijkheid?
Om dat na te gaan bestudeerde Truijen de actieve woordenschat van twee groepen kleuters, gemiddeld zo'n 3,5 jaar oud. De ene groep bestond uit 44 kinderen waarvan de moeder kleuterjuf was, de andere uit 44 kinderen van niet-leerkrachten waarvan ook minstens één ouder een diploma hoger onderwijs had. Ze merkte daarbij op dat de kinderen van de kleuterjuffen over een duidelijk grotere actieve woordenschat beschikten dan kinderen van niet-leerkrachten. Truijen: "Het lijkt er dus op dat kleuterjuffen een positieve invloed hebben op de woordenschatverwerving van hun kinderen."
Die betere scores van de kinderen van kleuterjuffen kunnen volgens Truijen niet zomaar toegeschreven worden aan de technieken die de kleuterleiders leren in hun opleiding. "Daarvoor zou men de opvoeding door kleuteronderwijzers en door niet-leerkrachten moeten gaan vergelijken. Daarnaast zou het ook interessant zijn om te onderzoeken of kleuterjuffen dankzij hun opleiding of eerder dankzij hun persoonlijkheid beter zijn in het stimuleren van de taalontwikkeling van kinderen. Volgens eerder onderzoek blijken personen die voor studies 'kleuteronderwijs' kiezen immers van nature communicatief, taalvaardig, sociaal en creatief te zijn."
Tips uitwisselen
Op basis van haar onderzoek ziet Truijen een belangrijkere rol weggelegd voor de kleuterleider in onze maatschappij. "Waarom betrekken we kleuteronderwijzers niet bij opvoedingscursussen om ouders op een betere manier met hun kinderen te leren communiceren?" Daarnaast lijkt een samenwerking tussen kleuterjuffen en logopedisten haar een goed idee. Zo zouden aspecten uit de opleiding 'kleuteronderwijs' een rol kunnen spelen bij oudertherapie van kinderen met een taalstoornis en kunnen logopedisten en kleuteronderwijzers tips uitwisselen voor de begeleiding van kinderen met taalstoornissen."
Gitte Truijen neemt deel aan de Vlaamse Scriptieprijs. Stuur ook jouw scriptie in voor 3 oktober om kans te maken op 2.500 euro en een artikel over jouw werk in Metro.
Foto EPA / V. Kuypers