Uit het voorlopige rapport van de onderzoekscommissie blijkt dat de Europese Commissie en de lidstaten al sinds 2005 op de hoogte zijn van het gesjoemel bij autobouwers. "Er is uitgebreide discussie binnen de Europese Commissie geweest. Er zijn zelfs brieven uitgewisseld tussen de commissaris van Milieu en die van Industrie", vertelt Europarlementariër Gerben-Jan Gerbrandy (D66), die het rapport schreef, aan NOS. "Maar uiteindelijk is er heel bewust voor gekozen om niets te doen. De belangen van de industrie werden gesteld boven goede luchtkwaliteit."
Ook de lidstaten dragen een grote verantwoordelijkheid. Volgens de Europarlementsleden zijn ze immers tekortgeschoten bij de controles op de wagens. Sommige landen zouden onvoldoende geïnvesteerd hebben in onafhankelijke controles en strengere testen uitgesteld of zelfs geboycot hebben. Onder meer Frankrijk, Spanje en Italië zagen het gerommel door de vingers. "Dit is wanbeleid", stelt voorzitster Kathleen Van Brempt (sp.a) scherp. "Het is duidelijk dat de lidstaten er alles aan gedaan hebben om hun eigen auto-industrie in bescherming te nemen."
De onderzoekscommissie werd begin dit jaar in de steigers gezet nadat de Amerikaanse autoriteiten ontdekt hadden dat Volkswagen software had gebruikt om de uitstoot van NoX kunstmatig te verminderen tijdens testen. Het Europees Parlement zelf kan geen straffen opleggen. De Europese Commissie kan dat wél en is tegen zes landen al procedures opgestart met mogelijke boetes tot gevolg.