Er is nog ruimte voor onderhandelingen over een sociaal akkoord voor het spoorpersoneel, maar het is onmogelijk om op alle vakbondseisen in te gaan. Dat werd vernomen in directiekringen van HR Rail, de juridische werkgever van het spoorpersoneel, enkele dagen voor een 24 urenstaking van de socialistische en de liberale spoorbond. Een voorstel van sociaal akkoord werd enkele weken geleden verworpen door de drie vakbonden die in het nationaal paritair comité zetelen: de christelijke ACV-Transcom, de socialistische ACOD en het liberale VSOA. De laatste twee roepen op tot een 24 urenstaking vanaf woensdag om 22.00 uur, ACV houdt het voorlopig bij een informatiecampagne.
De eisen van de bonden zijn wel dezelfde: een loonsverhoging van 1,1 procent (zoals in de privésector), statutaire aanwervingen, dezelfde loonsvoorwaarden voor contractuelen en statutairen en het behoud van de 36-urige werkweek. Ze wijzen er onder meer op dat de productiviteit de voorbije jaren met een vijfde is toegenomen, en zeggen dat de directie beloofd had dat het personeel daarvoor beloond zou worden.
Bij HR Rail klinkt het dat er begrip is voor de verwachtingen van de werknemers, maar dat het onmogelijk is om op alle eisen in te gaan. Daarvoor zijn de middelen er niet: de overheidsdotatie is bijvoorbeeld met 21 procent gedaald. Ook de nakende liberalisering speelt. Spoorwegmaatschappij NMBS wil graag tien jaar langer (tot 2033) de enige gesubsidieerde operator voor binnenlands reizigersvervoer blijven, maar er zijn wel inspanningen nodig om dat te "verdienen". Bovendien, zo luidt het nog, hebben de spoorwerknemers nu al een aantrekkelijk loonpakket. Basisloon, premies en andere voordelen inbegrepen, zou dat op 107 procent van het marktgemiddelde liggen.
Kortom: de directie is niet van plan om in te gaan op de eis om 1,1 procent loonsverhoging. Ze benadrukt wel dat haar eigen voorstellen (met onder meer maaltijdcheques die zouden stijgen van 5,5 naar 8 euro) een verhoging inhouden met 0,7 procent. Ze ziet ook nog marge om over de precieze invulling van de enveloppe te onderhandelen.
Wat het voorstel van een 38-urige werkweek voor nieuwe werknemers betreft, zegt de directie dat ze nood heeft aan meer flexibiliteit. Ook het voorstel om in seinhuizen op vrijwillige basis een test op te starten met werkdagen van 12 uur kadert in de nood aan meer flexibiliteit.
Voorts wil de directie vereenvoudigen, door bijvoorbeeld de meer dan tweehonderd bestaande premies te stroomlijnen. "De kost om al die premies administratief te verwerken is ongetwijfeld hoger dan de premies zelf", luidt het. En de automatische link tussen anciënniteit en loonbarema's is volgens de directie niet meer van deze tijd. Zij wil mensen kunnen belonen op basis van hun prestaties.
De deur voor overleg blijft in elk geval openstaan. HR Rail streeft naar een akkoord dat "een zo goed mogelijk evenwicht biedt tussen de noden van de klanten en de optimale aanwending van de middelen die ter beschikking worden gesteld, een beter welzijn en verhoogde koopkracht van alle medewerkers, en het voortbestaan van de entiteiten met het oog op de nakende liberalisering en de budgettaire beperkingen", klonk het officiële standpunt vorige week al.
Om tot een sociaal akkoord te komen, is een tweederdemeerderheid nodig in het nationaal paritair comité. Daarvoor is in de praktijk minstens de steun nodig van ACOD of ACV.
Voor de 24 urenstaking wordt momenteel een alternatieve dienstregeling uitgewerkt. Tegen morgenavond moet duidelijk zijn welke treinen zullen rijden.
bron: Belga