Jean-Pierre is een biologisch tuinder in Sint-Pieters-Leeuw. Net aan de rand van de stad, als je in de verte kijkt, zie je nog net het Erasmusziekenhuis. Wanneer wij aankomen is hij aan het werk op zijn grond. Jean-Pierre is de eigenaar van twee hectare grond en kweekt daar voornamelijk zomergroenten. Maar zolang het niet vriest, blijft hij zo veel mogelijk oogsten. Hij levert enkel groenten in Brussel, bijvoorbeeld aan restaurants in de Marollen. De doelstelling van 30% groenten en fruit uit Brussel of de stadsrand is volgens hem mogelijk, maar daarvoor moet de toegang tot de grond vergemakkelijkt worden. «In de loop der jaren waren er in deze straat zeven producenten van groenten, maar vandaag zijn dat er nog slechts twee... Ze zijn gestopt omdat het eigenlijk niet loonde, doordat de prijzen veel te laag zijn.» Jean-Pierre heeft daarom ook besloten om zelf rechtsreeks te verkopen aan zijn klanten.
Overheid
Bovendien is het zo dat de gronden in Vlaanderen ontzettend duur zijn geworden, wat het voor een startende boer bijzonder moeilijk maakt. En gronden, die zijn noodzakelijk als er op een hoog niveau geproduceerd moet worden. Volgens een studie is er 1.600 hectare grond nodig om er de beoogde 30% groenten en fruit op te kunnen kweken. In Brussel is er ongeveer 250 hectare grond beschikbaar voor landbouw. Een mogelijke oplossing voor Jean-Pierre zou zijn dat de overheid een aantal hectare koopt en die ter beschikking stelt via pachtcontracten. En om intensief te kunnen kweken, moet dus ook de stadsrand meedoen.
Dat wordt bevestigd door Nele Lauwers, consulent bij vzw Boerenbond. Zij steunt stedelijke landbouw, maar volgens haar zit het potentieel ervan ergens anders. «Lokaal zal het natuurlijk wel mensen voeden, maar het zal onvoldoende zijn om aan die 30% te komen. Wat wel belangrijk is, is dat het zo dicht bij de consument is. Dat zal de waardering voor het voedsel verhogen.»
Arbeidszorg
Sommige stadslandbouwers hebben daarom naast hun voedselproductie ook andere doelstellingen. Dat is het geval bij Atelier Groot Eiland in Molenbeek, waar vroeger de Kleine Zenne doorliep. Ze werken samen met mensen in arbeidszorg, die niet meer op de reguliere arbeidsmarkt terechtkunnen, maar nog veel competenties hebben. Algemeen coördinator Tom Dedeurwaerder heeft het daarom ook over een duurzame sociale economie. «Mensen die hier werken leren twee dingen: technische vaardigheden, maar ook een goede werkattitude. De bedoeling is dat ze hier tijdelijk zitten, zodat ze kunnen doorstromen naar de reguliere arbeidsmarkt.»
Naam: Kamiel Hammenecker
Leeftijd: 22
Woonplaats: Watermaal-Bosvoorde, Brussel
Studies: Master in de Journalistiek aan de VUB
Twitter: @KHammenecker