In de korte video's leggen de TikTokkers uit hoe hun personage omgekomen is in de naziconcentratiekampen van de Tweede Wereldoorlog. Sommige creators dossen zich uit in een gestreept gevangenisplunje zoals joden en andere gedeporteerden destijds moesten dragen in de nazikampen. Soms is hun outfit voorzien van een gele davidster.
De video's, die te vinden zijn onder de hashtags #Holocaust en #heaven, zijn al ettelijke duizenden keren bekeken op het platform. Ze maken deel uit van een breder TikTok-nichegenre: zogenaamde 'point-of-view'-video's, waarin gebruikers filmen vanuit het 'first person'-perspectief om de kijkers maximaal onder te dompelen in hun verhaal.
Patricia?????? (@Mowgli_Lincoln) August 18, 2020
Traumaporno
De trend zet kwaad bloed op sociale media, waar het onder de naam 'traumaporno' bestempeld wordt als een vorm van misplaatste aandachtszucht. De argeloze makers die schuilgaan achter de Holocaustvideo's beweren dat ze met hun TikTok-video's het bewustzijn bij hun jonge kijkerspubliek over deze zwarte bladzijde in de geschiedenis willen aanwakkeren.
Zo getuigde een anonieme 17-jarige TikTokker bij het online mediaplatform Insider over haar beweegredenen. Haar personage beschrijft in de video hoe zij en haar familie gedeporteerd werden naar Auschwitz, waar ze vergast werden. "Het is belangrijk om deze verhalen te delen", klinkt het. "Ik ben altijd al geïnteresseerd geweest in de geschiedenis van de Holocaust, en ik wou een creatieve TikTok-video maken om mensen te informeren. Het was nooit mijn intentie om te kwetsen."
Het Staatsmuseum Auschwitz-Birkenau, opgetrokken op de site waar meer dan 1 miljoen gevangenen het leven lieten tijdens WOII, heeft lucht gekregen van de trend en reageert verbolgen. "Kwetsend en aanstootgevend", klinkt het in een tweet, al voegt het museum eraan toe dat ze de vaak onwetende makers niet willen schandaliseren. "Sommige video's lijken niet gemaakt met de intentie om de slachtoffers te herdenken, maar eerder om deel uit te maken van een online trend. Dat is pijnlijk. We moeten hierover in debat gaan in plaats van jonge mensen hierop af te rekenen en terecht te wijzen."
The 'victims' trend on TikTok can be hurtful & offensive. Some videos are dangerously close or already beyond the border of trivialization of history.
But we should discuss this not to shame & attack young people whose motivation seem very diverse. It's an educational challenge. pic.twitter.com/CB4Ve2uRUK
Auschwitz Memorial (@AuschwitzMuseum) August 26, 2020