REMAIN
Het Verenigd Koninkrijk heeft bij het referendum het lidmaatschap van de EU verkozen. Ook al is die keuze een grote opluchting voor de pro-Europeanen, toch luidt ze een moeilijke periode in voor de politieke samenwerking van de 28 lidstaten.
Deze uitslag betekent een groot succes voor de Britse premier David Cameron, die campagne heeft gevoerd vóór het lidmaatschap. In de komende tijd zal het Verenigd Koninkrijk sowieso een ietwat speciale status krijgen binnen de Europese Unie. Het land kan nu bijvoorbeeld rekenen op een soort vrijwaringsmechanisme' op vlak van immigratie, een belangrijk onderwerp in het debat. Zo zal Londen nu de sociale voordelen van de EU-onderdanen kunnen inperken. Deze maatregel was een van de voorwaarden van het Verenigd Koninkrijk om niet uit de EU te stappen, maar voor velen is dat het begin van een versnippering van de Unie.
Met dit resultaat kan David Cameron zich profileren als één van de weinige leiders die een referendum over de Europese kwestie heeft gewonnen. Volgende week zal de premier dus een versterkte positie innemen in de Europese Raad. Samen met zijn collega's zal hij werken aan de overeenkomst die in februari werd bereikt om een Europa te bewerkstelligen dat meer in de lijn ligt met de wensen van de Britten. Voorstanders van een federaal Europa maken zich daardoor ongerust. «De Britten zien de EU als een interne markt. Er is een risico dat de 28 leden deze weg bewandelen zonder stil te staan bij de noodzakelijke politieke verdieping», zegt Charles de Marcilly van de Robert Schuman Foundation.
Onze eerste minister Charles Michel (MR) pleit alvast voor meer Europese samenwerking op vlak van migratiebeleid, telecommunicatie en veiligheid. Blijft de vraag of de eurosceptische landen, die steeds talrijker worden, die weg willen bewandelen.
LEAVE
De Britten hebben besloten: ze gaan alleen verder. In plaats van een speciale status te bekleden binnen de EU, kiest het Verenigd Koninkrijk ervoor zijn Europese partners te verlaten.
De Brexit is niet echt een verrassing, en toch komt ze als een blikseminslag. Een Verenigd Koninkrijk buiten de EU kan onder meer zijn eigen wetten stellen, zijn eigen grenzen bewaken en zijn eigen immigratiemaxima bepalen. Voor premier David Cameron, die tot het laatste moment gepleit heeft voor een Britin, is deze uitstap een persoonlijk falen. De meeste analisten verwachten dan ook zijn ontslag op korte termijn. «Hij zal het geen dertig seconden uithouden aan het hoofd van de regering», zei de voormalige Tory-minister Ken Clarke. Alle blikken zijn gericht op de conservatieve Boris Johnson, voormalig burgemeester van Londen.
Volgende week zal de Britse regering de scheiding bekendmaken aan de Europese Raad, waarbij gediscussieerd zal worden over de voorwaarden. Het is de bedoeling om binnen een tijdspanne van twee jaar tot een akkoord te komen. Dat kan leiden tot een economische samenwerkingsovereenkomst zoals reeds bestaat tussen de EU en Noorwegen of Zwitserland.
De Brexit roept veel vragen op bij verschillende partijen. In Schotland heeft premier Nicola Sturgeon gewaarschuwd dat de relatie tussen de pro-Europese regio en het Verenigd Koninkrijk onder druk zal komen te staan. De Schotten zouden een nieuw referendum over onafhankelijkheid kunnen organiseren om uiteindelijk toe te treden tot de EU als een nieuwe staat. In elk geval zullen de Londense autoriteiten een echte puzzel moeten leggen om een desintegratie van het land te voorkomen.