In het transitiehuis in Mechelen leven vijftien gedetineerden of ‘deelnemers’. Ze worden er intensief begeleid zodat ze sterker in hun schoenen staan eenmaal ze vrij zijn. Dit met het doel de recidivecijfers omlaag te halen. «Hier wordt intensief gewerkt rond re-integratie. Er is een team van coaches aanwezig die voor elke deelnemer ondersteuning biedt in alle levensdomeinen», vertelt Leen Muylkens, coördinatrice van het eerste transitiehuis in België. «We werken met coaches, geen bewakers. Het valt dus niet te vergelijken met een gevangenis.»
Mathias is een van de bewoners en rondt zijn traject af. Hij had over het project gehoord toen hij nog in de gevangenis zat en greep zijn kans. «Het transitiehuis is voor mij een mooie brug om van de gevangenis terug naar de maatschappij te gaan. Want als je uit de gevangenis vrijkomt en aan je lot wordt overgelaten, voel je je verloren. Ik denk dat heel veel gedetineerden er nood aan hebben. Hier sta je al met een voet in de maatschappij en word je stap per stap helemaal klaargestoomd voor je vrijlating.»
Ook Tom Vander Beken, professor criminologie aan de Universiteit Gent, gelooft in een andere invulling van de gevangenisstraf. «Straffen op zich en opsluiten van mensen: we weten dat dat eigenlijk niets verandert aan het probleem. Wanneer we tijdens de straf met de gedetineerden aan de slag gaan zodat ze hun leven weer kunnen oppakken, zien we dat mensen mogelijks stoppen met criminaliteit.»
Het transitiehuis in Mechelen bestaat ongeveer twee jaar. In Nederland en Scandinavië bestaan dergelijke kleinschalige projecten al langer en vormen ze een groot succes.
Bovendien klopt volgens Vander Beken de algemene perceptie dat mensen streng willen straffen niet. «Uit onderzoek blijkt dat als we mensen in de plaats van rechters stellen en fictief beslissingen laten nemen over zaken, we merken dat gewone burgers vaak milder zijn dan rechters. Dat strookt dus niet met de algemene perceptie dat mensen alleen zware straffen willen.»
WIE BEN IK?
Ik ben Liesa Pauwels, 24 jaar en kom uit Gent. Ik studeerde dit jaar af aan de master Journalistiek aan de VUB. Naast journalistiek behaalde ik een diploma Meertalige Communicatie (Engels-Russisch) aan de UGent. Mijn Franstalige partner Eline Fauconnier en ik vormen samen het zevende en laatste duo van de Belgodyssee 2021.
