De avondklok is volgens de initiatiefnemers ongrondwettelijk. Het collectief ontkent de ernst van de crisis niet, maar vraagt principieel om enkel maatregelen uit te vaardigen die te rijmen vallen met de Belgische grondwet. Het initiatief betreft enkel de vraag naar het herstel van de grondwettigheid in het coronabeleid en blijft naar eigen zeggen "ver uit de buurt van corona-ontkenners en complottheoristen".
Het verzoekschrift van een twintigtal pagina's vertrekt maandag naar de Raad van State. Daarin eist wetenschapsfilosofe Karin Verelst, die het collectief leidt, dat het rechtscollege zich uitspreekt over het gebruik van de avondklok in de strijd tegen het coronavirus.
Artikel 187
"De crisis is ernstig en de volksgezondheid staat op het spel. Niemand die goed bij zinnen is, betwist de noodzaak aan een doeltreffend en doortastend coronabeleid. Toch doen de nieuwe maatregelen van de regering-De Croo de wenkbrauwen fronsen omdat ze raken aan de meest fundamentele grondrechten zoals vastgelegd in de Belgische grondwet. En dat mag gewoonweg niet, zo zegt de grondwet zelf ondubbelzinnig. Artikel 187 luidt namelijk: 'De Grondwet kan noch geheel, noch ten dele worden geschorst'. "Sinds maandag 19 oktober 2020 mag niemand, behoudens een beperkt aantal uitzonderingen, nog de deur uit tussen twaalf en vijf uur 's nachts. Ook niet om de hond uit te laten, ook niet om alleen een sigaretje te gaan roken, ook niet voor wie thuis zit en een psychologische breakdown doormaakt of wie even wil afkoelen na een echtelijke woordenwissel. Tenzij voor het werk, dan mag het wel."
Wereldoorlog enig precedent
Het is volgens de academici aan de politie om de geloofwaardigheid van die professionele verplaatsing te bepalen. "Het enige precedent, vooraleer de Antwerpse gouverneur zich ermee in de aandacht werkte, zijn de twee wereldoorlogen. De Duitse bezetter achtte zich niet gebonden door de Belgische grondwettelijke rechtsorde. Niet echt fraai stuk uit onze geschiedenis."
Jurist Jan De Groote vindt in Het Laatste Nieuws en De Morgen dat er genoeg alternatieven zijn om maatregelen te nemen zonder fundamentele grondrechten van de bevolking te schenden. "Een samenscholingsverbod bereikt hetzelfde en is wel wettig. Het is een beperking van uw vrijheid, geen vrijheidsberoving. Dat is een wezenlijk verschil. Het eerste is grondwettelijk, het tweede niet."
Open brief
Tegelijk met het verzoekschrift lanceert het collectief met de academici Karin Verelst, Jan De Groote, Jens Hermans, Matthias Dobbelaere-Welvaert, Lieven De Cauter en Dave Sinardet een onlinecampagne met de open brief op de website geenvodjepapier.be. Daar kunnen burgers die akkoord zijn de brief mee ondertekenen. Er wordt een crowdfundingcampagne gestart om de procedure te financieren.