De Noorse Academie van wetenschappen en letteren heeft de Abel-prijs voor 2019 toegekend aan Karen Keskulla Uhlenbeck van de Universiteit van Texas. Ze krijgt de bekroning "vanwege haar baanbrekende prestaties op het gebied van geometrische partiële differentiaalvergelijkingen, ijktheorie en integreerbare systemen", alsook voor "de fundamentele impact van haar werk op analyse, geometrie en wiskundige natuurkunde". Het is voor het eerst dat een vrouw de prestigieuze wiskundeprijs in ontvangst mag nemen. Uhlenbeck is een wiskundige, maar zij is ook een rolmodel en een sterke pleitbezorger voor gendergelijkheid in wetenschap en wiskunde. Als kind hield ze van lezen en droomde ervan om wetenschapper te worden. Vandaag is Uhlenbeck Visiting Senior Research Scholar aan de Princeton University en Visiting Associate aan het Institute for Advanced Study (IAS). Ze is een van de oprichters van het Park City Mathematics Institute (PCMI) van IAS, dat jonge onderzoekers traint en wederzijds begrip van de interesses en uitdagingen in de wiskunde bevordert. Ze is ook de mede-oprichter van het Women and Mathematics-programma (WAM) van het instituut, opgericht in 1993 om vrouwen te rekruteren en steun te geven in wiskundeonderzoek in alle stadia van hun academische carrière.
"Karen Uhlenbeck ontvangt de Abelprijs 2019 voor haar fundamentele werk in geometrische analyse en ijktheorie, die het wiskundige landschap drastisch heeft veranderd. Haar theorieën hebben een revolutie teweeggebracht in ons begrip van minimale oppervlakken, zoals die gevormd door zeepbellen, en meer algemene minimalisatieproblemen in hogere dimensies", zegt Hans Munthe-Kaas, voorzitter van de Abel-commissie.
Uhlenbeck ontwikkelde tools en methoden in globale analyse, die nu in de toolbox van elke meetkundige en analist staan, klinkt het. Haar werk legt ook de basis voor hedendaagse geometrische modellen in wiskunde en natuurkunde. Geïnspireerd door een mede-Abel Prize-laureaat, wijlen Sir Michael Atiyah, raakte Uhlenbeck geïnteresseerd in ijktheorie. Uhlenbeck's fundamentele werk is essentieel voor het moderne wiskundige begrip van modellen in deeltjesfysica, snaartheorie en algemene relativiteit.
De Abel-prijs erkent bijdragen aan het gebied van de wiskunde die van buitengewone diepte en invloed zijn. de bekroning is goed voor 6 miljoen Noorse kronen (zowat 620.000 euro). De keuze van de laureaat is gebaseerd op de aanbevelingen van de Abel-commissie, die is samengesteld uit vijf internationaal erkende wiskundigen.
De Abelprijs werd opgericht in 2002 op de 200ste verjaardag van de geboorte van Niels Henrik Abel (1802-1829), een Noorse wiskundige. Er bestaat geen Nobelprijs voor Wiskunde.
bron: Belga