Als je in de trein of de bus zit, leg dan even je Metro opzij en kijk rond. De kans is groot dat zij die, schandalig genoeg, Metro niet lezen, aan het scherm van hun smartphone gekluisterd zitten. En ze zijn niet de enigen. De digimeter, het jaarlijks onderzoek dat het bezit en gebruik van mediatechnologie bij Vlamingen in kaart brengt, stelt dat een derde van de 15- tot 39-jarigen afhankelijk is van zijn of haar smartphone en een kwart niet zonder sociale media zou kunnen leven.
Altijd en overal online
De leeftijdscategorie is een uitschieter in de onderzoeksresultaten, maar legt wel een trend bloot: de smartphone heeft een onherroepelijke plaats veroverd in het leven van de Vlaming. "Een kwart van de 20- tot 29-jarigen is afhankelijk van zowel de smartphone als sociale media en lijdt aan digibesitas (red. het dwangmatige overgebruik van digitale toestellen, zoals smartphones en tablets)", legt professor Lieven De Marez van de UGent uit. "Over alle leeftijdscategorieën heen is dat 13% van de Vlamingen."
Amper 6% van de respondenten zegt anno 2016 thuis over geen enkel slim toestel te beschikken. Dat betekent dat bijna iedereen de mogelijkheid heeft om altijd en overal online te zijn. "De adoptie van slimme toestellen bereikt dan ook een saturatiepunt", aldus de professor. "Alleen het aantal smartphones (van 68,5% in 2015 naar 74% in 2016) en wearables (van 7,6 naar 13,2%) zien we stijgen."
Het onderzoek bracht zeven omslagpunten in 2016 aan het licht. Zo wordt voor het eerst via de smartphone meer nieuws geconsumeerd dan via gelijk welk ander scherm. Er zijn voor het eerst ook meer Vlamingen met een smartphone dan Vlamingen met een reguliere gsm. "De smartphone komt centraal in alles wat we doen", zegt De Marez. "Het heeft ons ook contextonafhankelijk gemaakt: we zijn niet langer afhankelijk van een nieuwssite om nieuws te consumeren of een console om spelletjes te spelen."
Niet alle hoop is verloren
Ondanks de vele smartphone verslaafde jongeren, ziet de professor ook steeds meer zelfregulering bij die leeftijdsgroep. "Tieners zijn al veel bewuster met deze materie bezig, door zich bijvoorbeeld tijdens examenperiodes van de digitale tsunami af te sluiten", luidt het. "Ze hebben veel tijd en sociale stress, waardoor media voor hen een zegen zijn en ze daardoor tijdrovende gewoontes kweken. Maar plots komen ze in een andere levensfase waarin tijd kostbaar is en botsen ze op de grenzen van hun tijdsconsumerende gewoontes. Twintigers en dertigers hebben daarom meer technologiestress dan sociale stress."
