Het is voor het eerst dat de administratie minderjarige mystery shoppers inzet, legt Paul Van den Meerssche uit, het hoofd van de Inspectie Consumptieproducten. Een aanpak die is overgenomen uit Nederland en Frankrijk. «De resultaten zijn ronduit ontluisterend. Meer dan 70% van de gecontroleerde handelszaken verkocht probleemloos tabaksproducten aan onze mystery shoppers. Bij de verkoop van alcohol is het zelfs nog veel erger. Bijna 90% gaat in de fout. En opvallend: met 70% inbreuken doen de nachtwinkels het nog het best.»
Minderjarigen raken dus niet in nachtwinkels, maar in supermarkten en tankstations het makkelijkst aan alcohol. Ook daar ligt het percentage van inbreuken op de verkoop van tabaksproducten, met 80%, het hoogst.
«Normaal riskeren die winkeliers allemaal een boete tussen 200 en 24.000 euro. Bij recidive zelfs tijdelijke sluiting», zegt Van den Meerssche. «Maar tijdens deze campagne schrijven we geen boetes uit. We willen vooral sensibiliseren.» Maar de kans is groot dat de campagne herhaald wordt, en dan misschien mét boetes.
«Effectief controlemiddel»
Voor de campagne gingen 26 jobstudenten op pad. Ze bootsten een reële situatie na, met respect van het verbod op uitlokking. De jongeren probeerden een aankoop uit te voeren terwijl een controleur van de FOD Volksgezondheid de situatie anoniem observeerde. De mystery shoppers controleerden vooral supermarkten, superettes, nacht- en dagwinkels, tankstations en horecazaken.
Minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) wil de inzet van mystery shoppers tegen de verkoop van tabak en alcohol aan jongeren uitbreiden. «Ik laat onderzoeken wat er nodig is om mystery shoppers niet enkel in te zetten ter sensibilisering. Maar ook als effectief controlemiddel om handelaars in overtreding te beboeten», zegt hij in een reactie op het hoge aantal vastgestelde inbreuken. De cijfers tonen volgens hem ook dat het goedgekeurde alcohol- en tabaksplan broodnodig zijn.
Handelsfederatie Comeos vindt de geconstateerde inbreuken zorgwekkend en roept haar leden opnieuw op hun verantwoordelijkheid te nemen en hun personeel eraan te herinneren, «ook in de zomermaanden waar veel jobstudenten de taken van het vaste personeel overnemen», luidt het. «Hoewel de meeste leden zich aan de regels houden, zullen we dit opnieuw met hen onder hun aandacht brengen», zegt Comeos in een reactie.
Alles wat je echt wilt weten vind je op Metrotime.be