Meervoudige systeem atrofie is een neurologische aandoening die zo’n 1 op de 25.000 mensen treft. Bij de ziekte worden zenuwcellen en bepaalde hersengebieden van patiënten geleidelijk aan aangetast en sterven deze uiteindelijk af. Dat veroorzaakt schade aan het zenuwstelsel: patiënten ondervinden daardoor problemen met onder andere ademhaling, vertering, controle over de blaas of regulatie van de bloeddruk.
Opstapeling eiwit
Eerdere onderzoeken toonden reeds aan dat opstapeling van een bepaald eiwit, het α-synucleïne, in de hersenen zorgt voor de afbraak van hersencellen. Het eiwit α-synucleïne komt bij iedereen voor in de hersenen en draagt bij tot een goede communicatie tussen hersencellen. Wanneer ons lichaam geïnfecteerd raakt door bijvoorbeeld een bacterie of virus, zal ook het immuunsysteem α-synucleïne produceren om de infectie af te weren. Een te hoge productie van α-synucleïne kan zorgen voor klontering, waardoor cellen beschadigd raken en uiteindelijk afsterven.
De oorzaak van deze klontering was tot nu toe onbekend. Uit onderzoek van de KU Leuven en het Van Andel Research Institute blijkt nu dat blaasontstekingen een trigger kunnen zijn voor de opstapeling van α-synucleïne en zo kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van MSA.
Drie keer meer kans
De onderzoekers analyseerden de concentratie van α-synucleïne in menselijke stalen van de urineblaas en bij muizen met een blaasontsteking. Door de bacteriële infectie van de urineblaas produceert het immuunsysteem het eiwit. Bij een hoge concentratie kunnen eiwitklonters ontstaan die, via de zenuwcellen van de blaas, migreren naar de hersenen. Als de klonters de hersenen bereiken, kunnen ze de hersencellen aantasten waardoor het zenuwstelsel niet meer goed kan functioneren, wat uiteindelijk kan leiden tot MSA. Blaasontstekingen deden het risico om MSA te ontwikkelen zo tot drie keer toenemen, bleek uit het onderzoek.
Niet zo banaal
«We kozen in deze studie voor blaasonstekingen, omdat veel patiënten met MSA aangeven hier regelmatig last van te hebben, zelfs in de jaren voor hun diagnose», vertelt professor Wouter Peelaerts (KU Leuven). «De link tussen beide werd echter nog nooit onderzocht. Dit onderzoek toont aan dat een blaasontsteking, die op het eerste zich banaal lijkt, toch verregaande gevolgen kan hebben.»
Het onderzoek focust specifiek op blaasontstekingen, maar het is niet uitgesloten dat ook andere ontstekingen hetzelfde effect hebben, zegt de professor nog. «De productie van α-synucleïne is immers aanwezig bij elke ontstekingsreactie.»