Na wekenlange pensioenprotesten, lieten Parijzenaren over een compleet andere kwestie hun mening horen: de elektrische deelstep. Sinds hun intrede in 2018 bleek het vervoersmiddel een handig alternatief voor de auto, bus, metro of fiets. Het aantal steps bleef explosief toenemen tot maar liefst 15.000 exemplaren. De kritiek zwol echter aan. Het zijn de gekende klachten: strooisteps op het voetpad, bestuurders met een lak aan verkeersregels en honderden ongelukken. In 2022 vielen er in Parijs 426 gewonden in het verkeer met een deelstep, drie mensen overleden.
Tegen de stroom
Het stadsbestuur nam extra maatregelen, zoals drop-offzones en snelheidsbeperkingen, maar de overlast bleef. In januari besloot burgemeester Anne Hidalgo (Parti Socialiste) om een referendum te organiseren onder 1,6 miljoen kiesgerechtigden. Zij noemde het vervoersmiddel een «bron van spanning» en uitte zich als voorstander van een verbod. Zondag haalde ze haar slag binnen: vanaf 31 augustus, wanneer de contracten met Lime, Tier en Dott aflopen, zijn er geen deelsteps meer in Parijs. Geen enkele Europese hoofdstad doet hen dat (voorlopig) na. Voor een goed begrip: persoonlijke e-steps blijven wel toegelaten.
«Parijs gaat tegen de stroom in», reageerde Hadi Karam, algemeen directeur van de Franse afdeling van Lime, aan AFP. Hij wijst naar steden als Madrid en Londen die net hun contracten verlengen. Consultancybedrijf McKinsey valt Haram daarin bij: zij voorspellen dat een op de tien verplaatsingen in de stad weldra met de e-step zullen zijn.
Deelstep aan banden
De populariteit van e-steps blijft inderdaad toenemen, ondanks alle weerstand. Maar de vraag is of Parijs daadwerkelijk tegen de stroom ingaat of net voorloper is van een nieuw elan in de mobiliteitsmarkt. Want terwijl leveranciers hun e-steps bleven dumpen in steden, namen stadsbesturen één voor één strengere maatregelen.
Een overzichtje. Sinds 1 juli 2022 geldt in België een minimale leeftijd van 16 jaar voor de e-step. Na een proefproject besloot Hasselt om de deelstep te bannen, terwijl Gent maar één leverancier toelaat onder strenge voorwaarden. Deze zomer stelde Antwerpen no-gozones en slowspeedzones in voor deelsteps, terwijl Brussel de maximumsnelheid in de voetgangerszone verlaagde tot 8 kilometer per uur. Ook komen er tegen de zomer 1.000 dropzones in heel het gewest, waarbij zowel gemeenten als het gewest boetes kunnen uitdelen. Helemaal uniek is Parijs overigens niet: in Nederland zijn de regels zo streng dat het land amper e-steps telt.
Hoe ziet de toekomst eruit?
Voorstanders halen flexibiliteit aan als voornaamste voordeel van de e-step. Wanneer de bussen na middernacht niet meer rijden, of wanneer je te ver woont van een metrohalte, is het vervoersmiddel een handig alternatief. Opvallend is ook dat steeds meer deelfietsen in omloop zijn: dott en Bolt dropten er elk recent 1.000 in Brussel. Die zouden alvast veiliger zijn dan de e-step.
Een verbod op elektrische deelsteps zoals in Parijs is in Brussel niet aan de orde, maar er geldt wel een reeks (veiligheids)regels, reageert Brussels minister van Mobiliteit Elke van den Brandt (Groen). Zij wacht nu de resultaten van de geplande hervormingen af. «Maar als er over een jaar geen verbetering is op het gebied van verkeersveiligheid en respect voor andere weggebruikers, zullen strengere maatregelen worden overwogen.» De minister sluit «een verbod zoals in Parijs» dan niet uit.
De e-step in cijfers
Brussel
Het hele Brusselse gewest telt 23.500 steps
In 2022 overleden in Brussel 4 e-stepgebruikers. Er waren 726 letselongevallen met een e-step, goed voor een op de zes letselongevallen in Brussel (18 %)
Wie op het voetpad rijdt, met twee op een step zit of onder de 16 een step gebruikt, riskeert een boete van 58 euro. Foutparkeren betekent een boete van 116 euro.
België
In België nam het aantal geregistreerde ongevallen met e-steps met 63 % toe. Elke dag zijn er in België vijf ernstige ongevallen met de e-step, 4 % droeg een helm (OESO).