Je kent het wel: na een lange reis kom je eindelijk aan op locatie. Het eerste dat je doet, is je haasten naar een willekeurig restaurant. Je eet er je buik rond, geniet met volle teugen van de eerste zweem van vakantie en dan komt de rekening. Paniek: moet je fooi betalen of niet?
Die vraag beantwoorden hangt af van de situatie. Een fooi kan je louter betalen als appreciatie voor het lekkere eten. Dat wordt in bijna alle landen geapprecieerd. Maar een fooi kan in sommige landen ook verplicht zijn, of op zijn minst de norm. Een bekend voorbeeld daarvan is bijvoorbeeld de Verenigde Staten, waar het geven van fooi gezien wordt als een vorm van verloning. Je bent niet op papier verplicht om fooi te betalen, maar de kans is wel reëel dat als je niet – of minder dan 15% - extra betaalt, een werknemer je zal vragen waarom. Ook in Canada rekenen veel horecazaken op fooien.
Enkele vuistregels
Een fooi betalen is door de band genomen niet de norm. Naast Noord-Amerika, is fooi betalen vooral de gewoonte in Afrika en het Midden-Oosten. In Zuid-Afrika, Tanzania, Marokko en Egypte wordt verwacht dat je rond de 10% fooi betaalt op restaurant. Ook gidsen zullen vaak iets extra in ruil voor hun diensten verwachten.
Europa: Europa is een fooi betalen bijna nergens verwacht. De meeste restaurants verrekenen de verloning voor hun personeel al in de eindafrekening. Enkel als je bijzonder tevreden bent, is het in bepaalde restaurants gebruikelijk om een extra centje te betalen. Uitzondering zijn Bulgarije, Hongarije en Polen. In die landen, en zeker op meer toeristische plaatsen, zal het personeel verwachten dat je zo’n 10% fooi betaalt.
Oceanië: in Australië, Nieuw-Zeeland en Nieuw-Guinea is het niet de gewoonte om fooi te betalen.
Latijns-Amerika: de meeste toeristische bestemmingen zoals Brazilië, Argentinië en Costa Rica in deze regio verrekenen de service in de eindafrekening. Enkel in Mexico wordt een fooi verwacht van 10-15%.
Azië: Vietnam, Thailand en Indonesië verwachten geen fooi. Meer nog, in landen als Japan, Zuid-Korea en China wordt fooi geven zelfs als onbeleefd gezien. In Japan stelt het personeel zich tevreden met een beleefde «dankuwel» zonder dat zich dat in yen moet vertalen. Vaak zien ze fooi ontvangen als iets ongemakkelijk. Het idee hierachter is dat iedereen gelijkwaardig is en niemand ten dienste staat van iemand anders.