Het trein- en stationspersoneel van de NMBS werd de afgelopen twee jaar steeds vaker het slachtoffer van agressie. In 2022 kreeg de spoorwegmaatschappij 1.900 meldingen binnen. Dat zijn er gemiddeld vijf per dag. In 2021 ging het om gelijkaardige cijfers, zowat 60 % meer meldingen dan in 2019. De trend zet zich bovendien ook dit jaar door. In januari 2023 was er sprake van 50 % meer agressiegevallen dan in januari van vorig jaar.
Agressie hakt erin
In vier op de tien gevallen gaat het om fysiek geweld. Maar er is ook sprake van verbale agressie zoals beledigingen en bedreigingen. In een meerderheid van de gevallen (70 %) zijn de treinbegeleiders het slachtoffer. De belangrijkste oorzaak van discussies zijn mensen die geen geldig vervoersbewijs bij hebben, maar het kan bijvoorbeeld ook gaan om mensen die te luide muziek afspelen op de trein, of mensen die een sigaret opsteken waar dat niet mag.
De agressie laat in elk geval vaak een zware indruk na op het personeel, zegt de NMBS. Afgelopen jaar waren 450 mensen erdoor afwezig, goed voor in totaal 9.200 dagen arbeidsongeschiktheid. Een en ander heeft ook een stijgende impact op de stiptheid en het aantal geschrapte treinen.
Symbolische actie
De campagne die de NMBS daarom donderdag lanceerde, roept mensen op tot meer respect voor het spoorwegpersoneel. Nog tot half maart zullen in de treinstations affiches en digitale borden te zien zijn met het gezicht van personeelsleden die al het slachtoffer werden van agressie. Het gebroken glas waar ze achter staan, staat symbool voor het geweld en de impact die dat op hen heeft. Het beeld zal ook te zien zijn in de treinen en in de krant Metro. Donderdag gaven in het station Brussel-Noord een aantal NMBS-medewerkers in naam van de 17.000 personeelsleden een fluitconcert tegen agressie.
De sensibiliseringscampagne maakt deel uit van een bredere aanpak van de NMBS tegen agressie. Zo zal Securail sterker inzetten op de controle van vervoersbewijzen, en dat nog voor de reizigers de trein opstappen. De NMBS werft in 2023 meer dan honderd Securail-agenten aan om de aanwezigheid in de stations en de treinen op te drijven.
Nultolerantie
CEO van de NMBS Sophie Dutordoir riep donderdag op tot een nultolerantie tegenover agressie op treinpersoneel. «We vragen justitie om agressie streng te bestraffen.» De NMBS stelt zich overigens systematisch burgerlijke partij in geval van vervolging van de daders door het parket. «Als maatschappij moeten we het signaal geven dat elk geval van agressie er een te veel is en dat dit systematsich vervolgd wordt, zowel gerechtelijk als door ondersteuning van de slachtoffers van geweld», voegde minister van Mobiliteit Georges Gilkinet (Ecolo) daar aan toe.
Minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open VLD) benadrukte donderdag dat justitie verzwaarde straffen voorziet voor wie geweld pleegt tegen treinpersoneel. «Helaas zien we dat nog 30 % van de dossiers niet kunnen vervolgd worden. Dat is dan bijvoorbeeld omdat de onbekende dader al gaan lopen is voordat de politie of Securail ter plaatse zijn of wegens gebrek aan bewijzen. Het is daarom goed dat er flink wordt aangeworven bij Securail.»
Minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (cd&v) noemde geweld tegen spoorwegpersoneel «altijd onaanvaardbaar en respectloos». «Dat maakt deze sensibiliseringscampagne duidelijk aan alle reizigers. (...) Spoorwegdiensten verdienen alleen maar het grootste respect.»