Slaaptekort door kopzorgen
Vlamingen geven hun slaap gemiddeld een score van 6.6 op 10. 2022 was dus geen topjaar voor de nachtrust van de Vlaming. Maar liefst 32% van de Vlamingen geeft aan slechter te slapen dan in 2021. Dat stelt slaapspecialist Swiss Sense vast dankzij een bevraging bij 1.000 Vlamingen over hun slaapgewoonten in 2022.
Stress en kopzorgen zijn bij Vlamingen die slechter slapen de voornaamste reden (75%) voor hun mindere slaapkwaliteit. Piekeren over de toekomst (34%), kopzorgen over de financiële status (27%), fysieke pijn (27%), en stress over familie, vrienden en kinderen (25%) zorgen ervoor dat we ‘s nachts wakker liggen.
Geen snoozers
Een aantal goede slaapgewoontes zijn wel ingeburgerd bij de Vlamingen. Zo valt 1 op de 3 Vlamingen al binnen het kwartier in slaap. 40% heeft een kwartier tot een half uur nodig – volgens de wetenschap nog steeds een goede balans. Ook snoozen laat een groot deel van de Vlamingen liever links liggen: meer dan de helft (59%) maakt nooit gebruik van de snoozeknop.
Slechter nieuws is dat meer dan de helft van de Vlamingen (55%) moeite heeft met doorslapen of gedurende de nacht regelmatig wakker wordt. De helft is ‘s ochtends al ruim op tijd wakker voordat de wekker afgaat.
Niet uitgerust wakker
Het hoeft dan ook niet te verbazen dat een uitgerust gevoel uitblijft. 31% van de bevraagden ervaart slechts 1 tot 2 keer in de week een uitgerust gevoel bij het ontwaken. Voor maar liefst 27% van de ondervraagden is er zelfs nooit sprake van een uitgerust gevoel. Nochtans zorgt een goede nachtrust ervoor dat we ons mentaal gezonder voelen. 60% ervaart bijvoorbeeld meer stress na een slechte nachtrust. Meer dan de helft van de Vlamingen (59%) voelt zich zelfs minder gelukkig als ze slecht geslapen hebben.
Tip 1: houd een vast slaapritueel aan
Een vast slaapritme kan een groot verschil maken, maar ook dat blijkt een uitdaging te zijn voor heel wat Vlamingen. Meer dan een kwart (28%) van de Vlaming gaat elke dag op een ander tijdstip naar bed. «Nochtans is een vast ritme en vertrouwd slaapritueel belangrijk. Dankzij een goede nachtrust ervaren we meer geluk, verbetert ons humeur en zijn we minder gevoelig voor stress. Het versterkt bovendien onze sociale relaties. Allemaal goede redenen om onze slaapkwaliteit te verbeteren. Een vast slaapritueel geeft jouw lichaam het signaal dat het tijd is om te gaan slapen. Voor kinderen vinden we dit evident, maar als volwassene zijn we een vast slaapritme wat verleerd», zegt neurowetenschapper en slaapexpert Dr. Els van der Helm, die als kennispartner aan Swiss Sense is verbonden.
Tip 2: ban de gsm
Een verkeerde gewoonte die wel steeds meer ingeburgerd geraakt, is de blootstelling aan fel en soms blauw licht voor het slapengaan. Een kwart van de Vlamingen (26%) kijkt nog naar series en films via de smartphone, laptop of tv en 28% van hen scrolt graag nog even op de smartphone vooraleer ze onder de wol kruipen. Dat is niet altijd een probleem, maar wel als je door de inhoud van wat je bekijkt (bijvoorbeeld een spannende thriller of een stressvolle e-mail) nog wakkerder wordt of de tijd vergeet omdat het zo interessant is. En wat doen we als we even geen slaap kunnen vatten? Zo’n 22% neemt er de telefoon terug bij. En dat werkt averechts weet Dr. Els Van der Helm: «Door die blootstelling krijgen we extra hersenstimulatie waardoor we ons niet zo moe voelen en is het lastiger om weer in slaap te vallen. Bovendien onderdrukt fel en blauw licht het slaaphormoon melatonine. Zo maken we het onszelf juist extra moeilijk om de slaap te vatten.»
Tip 3: korte dutjes halen slaap niet in
31% van de Vlamingen probeert een of twee keer tijdens de week slaap overdag in te halen. «Slaap inhalen zorgt ervoor dat je je op korte termijn weer beter voelt, maar alleen lange dutjes (van 90 minuten) halen echt de slaap in. Dan doorloop je namelijk alle fases van de slaap,» licht neurowetenschapper en slaapexpert Dr. Els Van der Helm toe. «Wat wel helpt, is zorgen voor een goede slaaphygiëne en bewust goede gewoontes inplannen. Mindfulness kan bijvoorbeeld helpen tegen piekeren. Het zijn allemaal tools en tips waarmee we onze slaapgewoontes in kleine, realistische stapjes kunnen verbeteren. Vaak zijn we ons hier wel al van bewust, maar maken we er nog niet genoeg werk van. We nemen onszelf bij de overgang naar het nieuwe jaar vaak voor dat we gezonder willen eten of meer aan sport willen doen. Misschien moeten we van 2023 het jaar maken waarop we slaap en een goede nachtrust bovenaan onze lijst van voornemens moeten zetten.»