Klimaatangst wilt zeggen dat je verontrust bent over de klimaatopwarming en de bedreigingen die steeds zichtbaarder en onomkeerbaar worden. Dat heeft gevolgen voor de geestelijke gezondheid. Ecopsychologe Ann Sterckx legt uit: «De eerste signalen zijn piekeren, een gevoel van machteloosheid, verontwaardiging en angst. Die gevoelens verlammen ons en we verdringen die pijn. Dat kan het gedrag van ongebreideld consumeren verklaren», verduidelijkt Sterckx. «Je kan niet bij iedereen spreken over angst. Ook stress is een probleem, want we kunnen niet goed met de onzekerheid omgaan.»
Sterckx licht toe dat ouders een grote rol spelen in de manier waarop kinderen veerkrachtig door het leven zullen gaan. «Je hebt als ouder een verantwoordelijkheidsgevoel en je wilt de beste opvoeding geven in de beste omstandigheden. Wanneer je beseft dat je zo’n wereld niet kan garanderen, dan kiezen sommigen voor geen kinderen. Soms kan het ouderinstinct toch sterker zijn dan de klimaatstress. De kinderen moeten dan zingeving krijgen in het leven dat hen te wachten staat en mogen niet in een angstige omgeving opgroeien. Het is belangrijk als ouder om een rolmodel te zijn voor de kinderen. Ze trekken daar dan later wel hun conclusies uit», voegt de ecopsychologe toe.
«Ik wil geen schuldgevoel»
Lisa Schoenmaekers heeft de beslissing genomen om geen kinderen te hebben. Klimaat heeft daarin een belangrijke rol gespeeld, omdat ze geen vertrouwen heeft in de toekomst. «Ik heb niets tegen kinderen, ik ben ook vroedvrouw, maar ik zie wat voor een diepgaande liefde heerst tussen ouders en kind. Ik wil later geen schuldgevoel hebben. Die beslissing staat los van mijn job, dus ik begrijp wel waarom anderen kinderen maken,» vertelt Schoenmaekers.
Ook Zoé Masson is ongerust over de ecologische voetafdruk van een pasgeborene op de planeet. Een van de alternatieven die ze met haar partner overweegt, is adoptie. «Ik wilde altijd al mama zijn. Door te adopteren, zou ik de ouder zijn van een kind dat al op aarde is», duidt de 24-jarige Brusselse.
Gewoon ervoor gaan
Nicolas Deman uit de Ardennen voelt zich klaar om papa te worden en dat is gelukt door de natuur in te duiken en de bronnen ervan te gebruiken. «Hoe veerkrachtiger ik ben, met mijn waterput en mijn autonome tuin, hoe minder klimaatangstig ik zal zijn, en hoe meer ik me in staat zal voelen een kind groot te brengen met de toekomst die we hebben,» stelt de natuurgids.
Met haar dochter en zoon om zich heen heeft Aurélie Mayer zichzelf niet de ecologische vraag gesteld voordat ze aan kinderen begon. Vandaag weet de moeder niet of ze diezelfde keuze opnieuw zou maken. «Kinderen krijgen vind ik geen veerkrachtige daad», zegt ze met een gespannen stem. «Het is juist omgekeerd. Als je alleen bent, ben je alleen. Als mijn leven eindigt, zal dat van mijn kinderen doorgaan en met de voorspelde toekomst is dat een angstwekkende gedachte.»
Joeri Thijs is de Nederlandstalige woordvoerder van Greenpeace en heeft twee zonen. «Wat wetenschappers twintig jaar geleden voorspelden, zet zich sneller door dan gedacht. Dat is onrustwekkend als activist, maar ook als ouder», gaat Thijs verder. «Ik kan begrip opbrengen voor mensen die aarzelen om aan kinderen te beginnen, gezien de impact van de crisis. Waarom kinderen vandaag een bijkomende ecologische druk leggen is niet aan de kinderen of aan de ouders te wijten, maar aan het systeem dat gebouwd is op fossiele brandstoffen, vernietiging van ecosystemen en plundering van onze natuurlijke hulpbronnen. We moeten daarvan af en dan is het perfect te verantwoorden om kinderen te maken en ervoor te zorgen dat we naar een beter systeem evolueren.»
Wie ben ik?
Ik ben Latifa Gueddas (20) en zit in mijn laatste jaar Journalistiek aan Howest. Die opleiding bevindt zich in Kortrijk, de stad waar ik geboren ben en ook al jaren woon. Samen met mijn Franstalige collega Agathe Decleire vorm ik het vierde duo van Belgodyssee 2021. Het lijkt alsof we al jaren bevriend zijn. Bovendien delen we dezelfde passies: reizen, nieuwe mensen leren kennen én onvergetelijke ervaringen beleven… zoals de Belgodysseewedstrijd.