Het Planbureau en BISA, een onderdeel van het gewestelijk expertisecentrum perspective.brussels, gingen via een analyse van de gegevens van de Brusselse arbeidsbemiddelingsdienst Actiris na welke rol kennis van het Nederlands speelt bij het vinden van een baan in het tweetalige gewest. Op de achtergrond speelt de ambitie van Brussels minister voor de Promotie van Meertaligheid Sven Gatz (Open Vld) om elke 18-jarige drietalig te maken. Ook pompt Brussel vanuit het coronaherstelfonds bijkomende middelen in het optrekken van de taalvaardigheid en digitale vaardigheden van werkzoekenden.
De onderzoekers hanteerden de persoonlijke inschatting van werkzoekenden met de Belgische nationaliteit van hun Nederlands. Twee op de drie gaven een basiskennis of middelmatige kennis aan. De kans om een baan te vinden voor Brusselse werkzoekenden die het Frans beheersen, neemt sterk toe met de kennis van het Nederlands, zo blijkt. Een werkzoekende met een «intermediair kennisniveau» van de taal heeft al 17% meer kans op het vinden van een baan dan een werkzoekende met een elementaire kennis. Hoe hoger het kennisniveau van het Nederlands, hoe hoger de kans op het vinden van een baan, dixit de onderzoekers.
Nederlands belangrijker voor vrouwen
Dat verband geldt voor alle studieniveaus van werkzoekenden. In sommige sectoren speelt de kennis van het Nederlands een grotere rol bij het vinden van een baan, denk aan de overheidsadministratie of de verkoop. In de textiel- en horecasector speelt die kennis minder een rol. Horecapersoneel komt weliswaar in contact met Nederlandstalige klanten, maar de sector kampt met een groot tekort aan arbeidskrachten. Voor vrouwen is een hoog kennisniveau van het Nederlands tot slot belangrijker, deels te verklaren doordat vrouwen vaker werk zoeken in die sectoren waar kennis van het Nederlands belangrijker is.
«Taalkennis is een hefboom om werk te vinden, en dat geldt in nog sterkere mate voor bepaalde doelgroepen. De resultaten van de studie kunnen de politieke autoriteiten in het Brussels Gewest helpen om, indien zij besluiten hun begrotingsmiddelen te concentreren op specifieke groepen, na te gaan wie het meest gebaat is bij kennis van het Nederlands», besluit auteur Antoine Dewatripont. Streven naar een minimaal basisniveau Nederlands voor alle werkzoekenden is zinvol. Bovendien neemt volgens de studie voor werkzoekenden uit de arme wijken in het westen van de hoofdstad, de zogenaamde 'arme sikkel', de kans om een job te vinden sterker toe bij een gemiddelde kennis van het Nederlands in vergelijking met andere werkzoekenden.
Grote taalbarrière bij werklozen
Onvoldoende kennis van een van de landstalen vormt de belangrijkste belemmering voor het vinden van een job bij wie in het buitenland geboren werd en in België actief wil zijn op de arbeidsmarkt. Dat wees een enquête uit die Statbel, het Belgische statistiekbureau, vorig jaar hield bij ruim 29.000 personen van 15 jaar tot en met 74 jaar.
Vooral bij werklozen en inactieven is de taalbarrière groot: 19% van de werklozen en 11% van de inactieven geboren in het buitenland geven aan niet voldoende kennis te hebben van een van de officiële talen in België en daardoor moeilijkheden te ondervinden bij het vinden van een job.
Het aantal mensen met nauwelijks of geen kennis of een elementaire kennis van de taal van het taalgebied waar ze wonen, is veruit het hoogst in het Vlaams Gewest: zowat 33%, tegenover 17% in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en 9% in het Waals Gewest.