13 februari: Nationale staking voor betere werkomstandigheden

Op woensdag 13 februari vindt er in het hele land een staking plaats. De oproep komt van ACV, ABVV en ACLVB. Werknemers blijven in de kou staan, aldus de vakbonden. Ze wijzen op optimistische berichten zoals ‘onze economie doet het goed, er is krapte op de arbeidsmarkt, er worden veel jobs gecreëerd'. Maar de vakbonden nemen het niet dat er wel financiële voordelen zijn voor bedrijven en aandeelhouders, zoals een vermindering van de werkgeversbijdragen en een lagere vennootschapsbelasting, terwijl werknemers het moeten stellen met een maximale loonmarge van 0,8% voor de komende twee jaar. Er zat volgens de bonden 1,8% in, maar de overheid schrapte 1% via een nieuwe wet ‘vol sjoemelsoftware'. De vakbonden eisen meer, maar de werkgevers en de overheid houden het been stijf. Ook over de minimumlonen valt er niet te praten. Omdat het loonoverleg volledig in het slop zit, heeft het volgens de vakbonden vooralsnog geen zin meer om nog langer te onderhandelen.

De staking is ook bedoeld voor een verhoging van uitkeringen en pensioenen, een betere eindeloopbaanregeling, een betere combinatie van werk en privé. De vakbonden willen met de staking ook wijzen op de noodzaak van onderhandelingen over een rechtvaardige overgang naar een duurzame economie, een brandend actueel thema. Daarvoor zetten ze in op een beter woon-werkverkeer. Met bijvoorbeeld een veralgemeende fietsvergoeding en een derdebetalersregeling voor woon-werkverkeer via het openbaar vervoer.

Marc Leemans, voorzitter ACV:

“Mensen voelen zich onrechtvaardig behandeld”

Waarom is de staking van 13 februari nodig?

“Deze regering maakte een dwangbuis van het loonoverleg en die gebruiken werkgevers maar al te graag. Ondanks de groei, de vele vacatures, de winsten en dividenden van bedrijven zeggen ze aan werknemers dat er maar maximaal 0,8% ruimte is voor opslag. Dat is geen eerlijke verdeling en dat lokt protest uit.”

Waarvoor wordt nog meer gestaakt?

“Een hoger minimumloon is cruciaal. Dat bedraagt nu 9,8 euro bruto per uur. Daar kunnen heel veel mensen niet van leven. Er is ook nood aan werkbaar werk op het einde van de loopbaan. Wie al lang aan het werk is, of zwaar werk heeft, moet vroeger kunnen stoppen. Of op tijd in een  landingsbaan kunnen stappen. Het zijn zaken die deze regering op de helling zet of zelfs afschaft.”

Zit het ongenoegen diep?

“Ja, mensen voelen zich onrechtvaardig behandeld. Dat komt door het onevenwicht in het regeringsbeleid. Dat heeft een groot hart voor rijken en bedrijven, maar is heel hard voor gewone mensen. Neem nu de loonwet, die is door de bedrijfswereld op hun eigen maat gemaakt. Dat kan niet. Het beleid moet gelijk zijn voor iedereen. Nu valt de grootste groep uit de boot.”

Wie is er aan zet om de situatie te veranderen? De regering of de werkgevers?

“Beiden dragen verantwoordelijkheid. De regering kan de slechte loonwet aanpassen. We kunnen het ook met de werkgevers oplossen, maar in beide gevallen zal het moeilijk zijn. De verkiezingen in mei zijn dan ook heel belangrijk. Ze bepalen welk beleid we nadien krijgen. Het is dus van belang een sociale stem uit te brengen.”

Miranda Ulens, algemeen secretaris ABVV

“Werknemers hebben het steeds moeilijker”

Waarom is de staking van 13 februari nodig?

“Wie werkt of wie van een uitkering moet leven, heeft het op het eind van de maand steeds zwaarder. Onderhandelingen over lonen lopen heel moeilijk, ook al omdat deze regering de wet wijzigde. De huidige loonmarge is onvoldoende om aan de verwachtingen van onze mensen te voldoen. De economie doet het goed, maar voor de werknemers is er nagenoeg niets. Integendeel, het is een zeer onevenwichtig en oneerlijk verhaal.”

Waarvoor wordt nog meer gestaakt?

“Zowel in de privé- als openbare sector leggen wij dezelfde punten op tafel: meer koopkracht (lonen, uitkeringen, pensioenen), eindeloopbaanmaatregelen op maat van de werknemers en een halt aan doorgedreven flexibiliteit… De fysieke en mentale werkdruk moet verlichten. Dat willen we in het overleg met de werkgevers aanbrengen, maar dat loopt stroef.”

Zit het ongenoegen diep?

“Zeker. Er is al een tijdje een grote vraag om actie te voeren. Bijvoorbeeld , In de openbare sector vermindert het aantal jobs al vier jaar lang en er zijn minder investeringen. De werkomstandigheden worden slechter voor iedereen. Er zijn veel vacatures, maar jongeren komen vaak in zwakke  statuten terecht. Ook zij hebben recht op een volwaardig statuut en een loon waarmee ze hun facturen kunnen betalen. Facturen die trouwens in stijgende lijn zijn. En dat terwijl het risico op armoede alsmaar toeneemt.”

Wie is de actor om de situatie te veranderen? De regering of de werkgevers?

“De regering is aan zet, maar deze minderheidsregering zal niet veel meer durven te doen. Parlementsleden kunnen een meerderheid vormen om de wetten te laten wijzigen. Er liggen al goede voorstellen op tafel. Maar ook van de werkgevers verwachten wij meer respect voor hun werknemers. Dat respect is nu onvindbaar in het sociaal overleg.”

Mario Coppens, voorzitter ACLVB

“De boosheid is groot”

Waarom is de staking van 13 februari nodig?

Mario Coppens, voorzitter ACLVB: “We zaten al drie keer rond de tafel met de werkgevers, maar dat leverde niets op. Met de staking willen we een heel duidelijk signaal geven dat het genoeg was. Met een loonmarge van 0,8% kan geen van de drie vakbonden leven. Er moet dus iets veranderen, want we willen de koopkracht beschermen en verbeteren.”

Waarvoor wordt nog meer gestaakt?

“De eindeloopbaan is ook belangrijk. Deze regering heeft de pensioenleeftijd opgetrokken, maar zonder verzachtende maatregelen. Een mogelijke oplossing voor de zware beroepen is afgeketst door de werkgevers. We willen heel concreet voor SWT, dat het vroegere brugpensioen vervangt, een plafonnering op 59 jaar, en voor landingsbanen in het kader van tijdskrediet op 55 jaar.”

Zit het ongenoegen diep?

“We zijn een overlegvakbond, dus als wij staken is dat om een duidelijk signaal te geven. Dat deden we al op 14 december, maar blijkbaar was dat onvoldoende en is nu een nieuwe, algemene staking nodig. Dat moet ook wel, want de boosheid is heel groot.”

Wie is er aan zet om de situatie te veranderen? De regering of de werkgevers?

“De regering moet bemiddelen en nagaan wat er mogelijk is. We kunnen nog wel eens rond de tafel zitten met werkgevers, maar eerst moet de wet omtrent 0,8% worden aangepast. Het parlement kan hier een rol spelen. Mocht dat niet lukken, dan is mijn boodschap aan de regering: bepaal niets, leg geen marge op. Dan kunnen we vrij onderhandelen in de verschillende sectoren.”